Van Ekolojik Koşullarında Tritikale( x Triticosecale Witmack) Çeşitlerinde Anıza ve Normal Ekimin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Araştırılması: Van Ekolojik Koşullarında Tritikale( x Triticosecale Witmack) Çeşitlerinde Anıza ve Normal Ekimin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Araştırılması

Erol ORAL; Mehmet ÜLKER; Fevzi ALTUNER; Burak ÖZDEMİR

doi:10.46291/ISPECJASvol4iss4pp754-772

Yazarlar

Erol ORAL VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ
Mehmet ÜLKER Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
Fevzi ALTUNER Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
Burak ÖZDEMİR Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

DOI:

https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss4pp754-772

Anahtar Kelimeler:

Anıza ekim, çeşit, nadas, tritikale, toprak işleme

Özet

Bu çalışma Van ekolojik şartlarında 2018-19 ve 2019-20 kış yetiştirme döneminde iki yıl süre ile yürütülmüştür. Deneme Tarla Bitkileri Bölümü uygulama alanında nadas alanlarının azaltılmasında normal ve anıza ekim yöntemleri birbirleri ile kıyaslanarak verim ve verim öğelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma anıza ve normal ekim yöntemleri kullanılarak altı adet tritikale çeşidi (Özer, Alperbey, Melez, Mikham-2002, Tatlıcak-97 ve Karma-2000) Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma sonunda yıllar arası fark önemsiz olup, anıza ve normal ekimden elde edilen ortalama başaklanma gün sayısı sırasıyla, 203-204 gün ile 203-204 gün, bitki boyu 95.3-107.6 cm ile 99.0-112.3 cm, m² başak sayısı 133.0-161.7 adet ile 135.7-175.0 adet, başakta tane sayı 37.4-42.7 adet/bitki ile 36.0-44.0 adet/bitki, başak uzunluğu 7.03-8.50 cm ile 7.40 -8.63 cm, erme süresi 45 - 46 gün ile 44-45 gün, hasat indeksi %30.8-39-4 ile % 30.5-39.3, bin tane ağırlığı 34.2-43.1 g ile 35.2-42.4 g, biyolojik verim 394.7-434.7 kg/da ile 417.3-444.0 kg, tane verimi 123.3- 171.0 kg/da ile 127.3-174.0 kg/da, ham protein oranı %11.3-12.3 ile % 11.9-12.3 arasında değişmiştir. Sonuç olarak Van ekolojik koşullarında nadas alanlarının azaltılmasında anıza ekim yönteminden ümitvar sonuçlar elde edilmiştir.

Referanslar

Akgün, İ., Kaya, M ve Altındal, D 2007. Isparta Ekolojik Koşullarında Bazı Tritikale Hat/Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2):171-182.

ASAE, 2006a. ASAE Standard EP291.3. “Terminology and Definitions for Soil Tillage and Soil-Tool Relationships. In ASAE Standards”(2006), 131-134. St. Joseph, MI:ASABE.

Albayrak, S., Z. Mut ve Ö. Töngel, 2006, Tritikale (x Triticosecale Wittmack) hatlarında kuru ot ve tohum verimi ile bazı tarımsal özellikler, Süleyman Demirel Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 1(1):13–21.

Anonim, 2020. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceleistatistik.aspx?m=VAN

(Erişim tarihi: 10.10.2020).

Atak, M. ve C. Y. Çiftçi, 2006. Bazı tritikale çeşit ve hatlarının morfolojik karakterizasyonu, Ankara Üniv.Ziraat Fak., Tarım Bilimleri Dergisi, 12(1):101-111.

Atak M Kaya M, Çiftçi CY, Ünver S (2006). Tohum miktarlarının tritikale (x Tritocosecale Wittmack) genotiplerinde verim ve bazı verim öğelerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10(1):40-47.

Aykas, E., Yalçın, H., Çakır, E., 2005. Koruyucu toprak işleme yöntemleri ve doğrudan ekim, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 42(3): 195-205.

Çöplü, N., 2001. Bazı triticale genotiplerinin diallel melezlerinde kantitatif ve sitolojik analizler. Doktora Tezi, Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

Demir İ, Aydın N, Korkut KZ (1981) İleri tritikale hatlarının bazı agronomik özellikleri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18: 227-238.

Feil, B and Fossati D 1995. Mineral composition of triticale grains as related to grain yield and grain protein. Crop Science, 35:1426-1431.

Genç, İ. 1977. Tahıllarda tane veriminin fizyolojik ve morfolojik esasları. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, S.1, Adana

Genç İ, Yağbasanlar T, Ülger AC, Kırtok Y 1987. Çukurova Koşullarında Tritikalenin Verim ve Verim Öğeleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye Tahıl Simpozyumu, 6-9 Ekim. s:103-114. Bursa

Genç, İAC., Ülger, T., Yağbasanlar, Y., Kırtok, M., 1988. Çukurova koşullarında tritikale, buğday ve arpanın verim ve verim öğeleri üzerine kıyaslama bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Adana. 3(2(:1-113.

Gürsoy, S., 2013. Türkiye’de İmal Edilen Doğrudan Anıza Ekim Makinelerinin

Değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 23(2): 185-192.

Koc, J., S. Szymczyk, D. Domska, K. Wojtkowiak and T. Wojnowskai. 2000. Protein amino acid and composition of spring triticale grain grown at different nitrogen fertilizer rates. Field Crops Abstracts, 53 :928.

E. Kendal and MS. Sayar, 2016. The stability of Some Spring Triticale Genotypes Using Biplot Analysis, The Journal of Animal and Plant Sciences, 26 (3): 754–765.

E. Kendal, M. S. Sayar, S. Tekdal, H. Aktaş and M. Karaman, 2016. Assessment of The Impact of Ecological Factors on Yield and Quality Parameters İn Triticale Using Gge Biplot and Ammı Analysis, Pakistan Journal Of Botany, 48 (5):1903–1913.

Lermi, AG ve Palta Ş 2018. Batı Karadeniz Ekolojisinde Farklı Tritikale (xTriticosecaleWittmack) Çeşitlerinin Tohum Verimi Üzerine Araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20 (2): 366-372.

Mut, Z., S. Albayrak ve Ö. Töngel, 2006. Tritikale (x Triticosecale Wittmack) hatlarının tane verimi ve bazı özelliklerinin belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 12(1):56-64.

Özer, E., U. Karadavut ve S. Taner, 2005. Konya ovası kuru şartlarında yetiştirilen bazı tritikale çeşit ve hatlarında verim ve diğer özellikler üzerine araştırmalar, Türkiye VI. Tarla Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Cilt:2:1127-1131, Antalya.

Özdemir, M., Öngün, B., Özdemir, B., Demiratmaca, Ş., Bilici, S., Salih, SJ., Oral, E., AltuneF., Ülker, M., Çirka, M., 2019. Van Ekolojik Koşullarında Tritikale( x Triticosecale Wittmack) Çeşitlerinde Anıza Ve Normal Ekimin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Araştırılması, Internatıonal Conference On Agrıculture, Anımal Scıence And Rural Development-III, 20-22 December 2019 – Van, Turkiye, 1042-1052 p.

Oral, E ve Ülker, M. 2015. Van İli Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Sıklıkları ve AzotDozlarının Tritikale x Triticosecale Wittmack ex A Camus Çeşitlerinde Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi. YYU Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(2) :223–239.

Sencar, Ö., Gökmen, S., Sakin, MA., Aslan, İ., 1997. Tokat Artova koşularında Tritikale,Buğday, ve Çavdarın verim ve verim unsurları üzerinde bir araştırma. Türkiye II. TarlaBitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, s 113- 117, Samsun.

Skowmand, B., Fox, P.N and Villareal R.L. 1984. Triticale in Commercial Agriculture:Progress and Promise. Advandes in Agronomy, 37:1-45.

Subhan F, Khakwani AA, Khan AA, Farullah G, Ali Khan A, Saddozai UK (2017). Forage and grain production dynamics of triticale sown on different dates under irrigated conditions. Agriculture and Forestry. 63 (4):107-112.

Paksoy AH 2005.Kahramanmaraş koşullarında bazıtritikale çeşit ve hatlarının verim ve verimözelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Şütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,44 s.

Ünver, S. 1995. Buğdayda tohum iriliğinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. TARM Yay. No: 1, sf: 37, Ankara.

Tayyar Ş, Kahrıman F 2016. Biga Şartlarında Yetiştirilen Tritikale Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 23-30.

Tosun, O. ve N, Yurtman. 1973. Ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L. ) verime etkili morfolojik ve izyolojik özellikler. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 23: 418-434.

Yanbeyi, S ve Sezer İ 2005. Samsun Koşullarında Bazı Tritikale Hatlarının Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi,21(1):33-39.

Yağbasanlar, T., Genç, İ., Ülger AC., 1988. Çukurova koşullarında tritikalede farklı azot dozu ve tohumluk miktarının verim ve verim unsurlarına etkisi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2):23-35.

Yağbasanlar, T., Çölkesen, M., Genç İ. 1990. Çukurova ve Şanlıurfa koşullarında bazı tritikale Tohum Miktarlarının Tritikale (x Triticosecale Wittmack) Genotiplerinde Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkileri 46 hatlarının verim ve verim unsurları üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 1(14):1-12 s.

Zorita, M.D., Barraco, M., Canigia, MVF., 2003. Previous soil management practices effects on soil organic matter and dry fragment size distribution of no-tillage soils. 16 th International ISTRO Congress, pages:374- 378, Brisbane, Australia.

Van Ekolojik Koşullarında Tritikale( x Triticosecale Witmack) Çeşitlerinde Anıza ve Normal Ekimin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Araştırılması