Zeytinde (Olea europaea cv. Ayvalık) Farklı Potasyumlu Gübre Uygulamalarının Verim ve Zeytinyağı İçeriği Üzerine Etkisi
Özet Görüntüleme: 941
/ 
PDF İndirme: 1539
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss1pp118-126Anahtar Kelimeler:
Potasyum, gübre, gübreleme, zeytin, zeytinyağıÖzet
Ülkemiz tarımında zeytin bitkisine verilen önem gün geçtikçe artmaktadır. Zeytin meyvesinin kalitesini etkileyen en önemli kültürel uygulamalardan birisi de gübrelemedir. Toprak ve yaprak analizlerine dayalı olarak doğru bir gübreleme programı ile birlikte potasyumlu gübre uygulaması, meyvenin kalitesini önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu amaçla farklı potasyumlu gübre (KNO3, K2SO4 ve KNO3+K2SO4) uygulamalarının, ayvalık çeşidi zeytin üzerine etkisini görebilmek amacı ile ağaç başına verim, meyve ile kalkan N-P2O5-K2O miktarları ve % yağ miktarları incelenmiştir.
Çalışma Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü deneme bahçesinde, 35 yaşında Ayvalık zeytin çeşidinin bulunduğu parselde 2016-2017 yılları arasında yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme desenine göre planlanan çalışma, 4 tekerürlü ve her uygulamada 3 ağaç olacak şekilde kurulmuştur. Toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre gübreleme programı oluşturulmuş ve Nisan-Eylül ayları arasında fertigasyon sisteminden gübre uygulamaları yapılmıştır. Hasat döneminde zeytin meyvesinde yağ (% YA) ve ağaç başına yağ (kg/ağaç) miktarı analizleri yapılmıştır.
Ayvalık çeşidi zeytin ağaçlarında farklı K’lu gübre formülasyonu uygulamalarında incelenen parametrelerde yıllar ve gübre arasında <0,05 düzeyinde önemli ilişki önemli bulunurken, yapraktaki toplam K (%) ile gübre uygulamaları arasındaki ilişki önemsiz bulunmuştur. Düzenli yapılan gübreleme programı ile topraktaki yarayışlı K’un arttığı, yaprak ve meyvedeki K içeriklerinin ise yıllara göre değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. Ağaç başına alınan verim miktarları incelendiğinde, 2016 yılında kontrole göre uygulamaların etkili olduğu görülmüş ancak uygulamalar arasında istatistiki bir fark bulunamamıştır. 2017 yılında ise KNO3 (80,33 kg/ağaç) uygulamasının istatistiki olarak öne çıktığı görülmektedir. Ağaç başına yağ (kg/ağaç) ve yağ (%YA) miktarları değerlendirildiğinde, ilk yıl K2SO4, ikinci yıl ise KNO3 uygulamaları diğer uygulamalara göre istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Dengeli ve düzenli gübre uygulaması ile birlikte zeytin veriminde artış sağlandığı görülmektedir.
Referanslar
Anonymos, 2008. JMP Statistical software developed by SAS Institute. SAS Campus Drive.
Building, T., Cary, N.C. 27513.
Bouyoucos, G. J. 1951. A Recalibration of the hydrometer method for making mechanical
analysis of soil. Agronomy Journal, 43: 434-438.
Bremner, J. M. 1965. Total nitrogen in methods of soil analysis (ed: C. A. Black). Part II.
Canözer, Ö. 1978. Ege bölgesi önemli zeytin çeşitlerinin besin element statüleri ve yaprak-bitki ilişkileri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Bornova, İzmir.
Carson, P. L. 1980. Recommended potassium test. In: Recommended chemical soil test procedures for the north central region. Rev. Ed. North Central Regional Publication No: 221, North Dakota Agric. Exp. Stn. North Dakota State University. Fargo. USA. 20-21p.
Çağlar, K. Ö. 1949. Toprak bilgisi. Ankara Üniversitesi Yayınları. No:10, Ankara, 68-72s.
Dikmelik, Ü. 1984. Farklı yaşlardaki “memecik” zeytin ağaçlarında dane ve budama artıkları ile topraktan kaldırılan azot, fosfor ve potasyum miktarının saptanması. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Ülkesel Zeytincilik Araştırma Projesi Sonuç Raporu, Bornova, İzmir.
Eryüce, N. 1979. Ayvalık Bölgesi yağlık zeytin çeşidi yapraklarında bazı besin elementlerinin bir vegetasyon periyodu içindeki değişimleri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Bornova. İzmir.
FAO, 2017. Food and agriculture organization of the united nations statistics. http://www.fao.org/faostat3.fao.org/download/Q/QC/E, Erişim tarihi 26.09.2019
Fox, R.L., Aydeniz, A., Kacar, B. 1964. Soil and tissue tests for predicting olive yields in Turkey. Emp. Journ. Exp. Hort. 32 (125):84-91.
Güzel, N., Gülüt, K,Y. 2012. Toprak Verimliliği ve gübreler “bitki besin elementleri yönetimine giriş”. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:253, Yardımcı Ders Kitapları Yayın No:11-22. Basım No:6, Adana, s:292.
Horwitz, W., Latimer, G.W. 2007. Moisture in peat. AOAC Official Method 967.03. Method I, AOAC International Suite 500. Revision 2, USA, Chapter 2:53.
Igngnacio, S. 1969. El Abanado del Divo. Madrid.
Jackson, M. L. 1962. Soil chemical analysis. Prentice Hall Inc. Eng. Cliffs. Newyork. U.S.A., 183-187p.
Kacar, B. 2012. Temel bitki besleme, Nobel Yayın No: 206, Ankara, ISBN 978-605-133-108-9 s:139.
Kacar, B., İnal, A. 2008. Bitki analizleri, Nobel Yayın No: 1241, Ankara, s: 171-212.
Kacar, B. 1995. Bitki ve toprağın kimyasal analizleri, III. Toprak analizleri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 3, Bizim Büro Basımevi, Ankara, 217-254s.
Kacar, B. 1972. Bitki ve toprağın kimyasal analizleri, II. Bitki analizleri, A.Ü. Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No: 3 Bizim Büro Basımevi, Ankara, s: 646.
Lindsay, W. L., Norwell, W. A., 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, ıron, manganese and copper. Soil Science Society of America Journal, 42:421-428.
Mclean, EO. 1982. Soil pH and lime requirement in methods of soil analysis (A. L. Page et al. editör). Part II. 2nd American Society of Agronomy Inc. Publisher, Madison, Wisconsin, U.S.A., 199-224p.
Mete, N., Çetin, Ö. 2017. Zeytinde genom haritalama çalışmaları. Zeytin Bilimi. ISSN: 1309-5889, cilt 7, sayı 1, s: 33-37.
Morettini, A. 1950. Olivi cultura. R:E:D:A: Roma. Editoria. Le Degli Agricoltori. Roma.
Olsen, S. R., Cole, C. V., Watanabe, F. S., Dean, H. C. 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. U.S. Dept. of Agr. Vir., Washington D.C.. U.S.A., 139-141p.
Pekcan., T., Turan, H.S., Aydoğdu, E., Çolak Esetlili, B. 2013. Uslu ve Domat zeytin çeşitlerinde ürün ile kaldırılan besin elementlerinin mevsimsel değişimi. 6. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre Kongresi. Genişletilmiş Özetleri Kitabı. 03-07 Haziran 2013, s: 335-338, Nevşehir.
Pekcan, T., Çolakoğlu, H., Turan. H.S., Yavuz. N. 2004. Ege ve Marmara Bölgesindeki zeytinliklerin toprak özellikleri ve mineral gübrelemenin verim üzerine etkisi. Türkiye 3. Ulusal Gübre Kongresi. Tarım-Sanayi-Çevre. Bildiriler Kitabı. Cilt: 1. 11-13 Ekim 2004, s: 277-284, Tokat.
Püskülcü, G., Aksalman, A. 1988. Zeytinde yaprak-toprak örneklerinin alınma prensipleri ve gübre tavsiyeleri. Zeytincilik Araştırma Enst., Yayın No:44, İzmir, 14 s.
Seferoğlu, S. 1996. Ayvalık ve Edremit yöresinde yetiştirilen ayvalık zeytin çeşidinin beslenme statüsü ile kimi ögeleri arasındaki ilişkiler. E.Ü.Z.F. Toprak Bölümü Doktora Tezi, Bornova-İzmir. s:80-88.
Soil Survey Manual, 1951. U.S. Department of agriculture handbook. Washington. U.S.A.. 18:235p.
Trenkel, M.E. 2010. Slow and controlled-release and stabilized fertilizers: an option for enhancing nutrient use efficiency in agriculture. International Fertilizer Industry Association (IFA), Paris.
TS, 2010. Yağlı tohumlar yağ muhtevasının tayini, (TS EN ISO 659), 1-5s.
TSE, 1991. Turba- Kül ve Organik Madde Tayini, (TS 9103), 2s.
TSE, 1991. Turba-pH Tayini, (TS 9104), 3s.
TSE, 1991. Turba-elektrik öz iletkenlik değeri ve tuz miktarının tayini, (TS 9106), 3s.
TÜİK, 2018. Türkiye istatistik kurumu, bitkisel üretim istatistikleri. Erişim Tarihi: 26.09.2019, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
UZZK, 2018. 2017-2018 Üretim sezonu sofralık zeytin ve zeytinyağı rekoltesi. Ulusal Resmi Tespit Heyeti Raporu, Erişim Tarihi 01.10.2019. http://www.uzzk.org/Belgeler/TURKIYE_REKOLTE_RAPOR_2017_2018.pdf
Zarcinas, B.A., Cartwright, B., Spauncer, L.P. 1987. Nitric acid digestion and multielement analysis of plant materail by ınductively coupled plasma spectrometry, Commun. Soil Sci. Plant Anal., 18: 131-147.
Zincircioğlu, N. 2018. Domat zeytin çeşidinde meyve yaprak besin elementleri değişimlerinin incelenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(2).
Sibbett, G.S., Ferguson, L. 2002. Nitrogen, boron, and potassium dynamic in 'on' vs 'off' cropped manzanillo olive trees in California, USA. Acta Hort. 586: 369-373.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
