Fayda, Tutum ve Satın Alma Niyeti Açısından Organik Ürün Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi
Özet Görüntüleme: 609
/ 
PDF İndirme: 435
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss2pp463-475Anahtar Kelimeler:
Bingöl, Algılanan fayda, Tüketici tutumu, Satın alma niyeti, Korelasyon analiziÖzet
Bu çalışma; Bingöl ili kent merkezinde yaşayan tüketicilerin organik ürünlere yönelik tutum, organik ürünlerde algılanan fayda ve organik ürün satın alma niyetinde tüketici tercihlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın birincil verileri Bingöl kent merkezinde yaşayan bireylerden 2020 yılı Mart- Mayıs aylarında oransal örnekleme formülünden yararlanılarak yapılan anket verilerinden oluşmaktadır. Çalışma bulgularına göre; bireylerin organik ürünlere yönelik tutumlarının değerlendirmesi sonucunda “hiç katılmadıkları” bir önerme olmadığı ve sadece “Organik ürünler diğer ürünlerden farksızdır” önermesine katılım noktasında kararsız oldukları sonucu saptanmıştır. Organik ürünlerde algılanan fayda konusunda bireylerin organik ürünlerin insan hayatı, tarım ve doğa için yararlı olduğu görüşünde oldukları belirlenmiştir. Bireylerin satın alma niyetiyle ilgili bütün önermelere katıldığı ve organik ürün satın alma noktasında bireylerin yüksek oranda olumlu tutum içinde oldukları sonucuna varılmıştır. Korelasyon analizi sonucunda; tüketici tutumu ile algılanan fayda arasında anlamlı pozitif zayıf bir ilişki, tüketici tutumu ile satın alma niyeti arasında orta seviyede anlamlı pozitif bir ilişki, algılanan fayda ile satın alma niyeti arasında orta seviyede anlamlı pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; günümüz pazarlarında organik ürünlerle ilgili güven ve kalite arttırıcı çalışmaların yapılması son derece önem arz etmektedir.
Referanslar
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. 2012. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı). Sakarya Yayıncılık, Ekim 2012.
Anonim. 2019. Tüketici neyi satın alır: algılanan ürün faydası. (https://pazarlama syon.com) (Erişim Tarihi: 23.03.2021).
Avcı, İ., Yıldız, S. 2019. Organik ürünlerde tüketici tutumunu etkileyen faktörler ve satın alma türleri: Gümüşhane ili örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (4): 933-956.
Basha, M.B., Mason, C., Shamsudin, M.F., Hussain, H.I., Salem, M.A. 2015. Consumers attitude towards organic food. Procedia Economics and Finance, 31: 444-452.
Bayat, B. 2014. Uygulamalı sosyal bilim araştırmalarında ölçme, ölçekler ve “Likert” ölçek kurma tekniği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3): 1-24.
Bayram, A.S. 2019. Organik gıda, üretimi, tüketimi ve organik gıda tüketici eğiliminin değerlendirilmesi: 2019 Türkiye geneli örneği. İstanbul Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gastronomi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,107.
Bulut, E. 2018. İstanbul ilinde organik gıda tüketimini etkileyen özellikler üzerine bir araştırma. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, s.93.
Canarslan, N.Ö., U.Z, C.Y. 2019. Annelerin ve hamilelerin organik gıda satın alma davranışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1): 457-478.
Ceylan, E., Başaran-Alagöz, S. 2020. Tüketicilerin karar verme tarzlarının organik gıda satın alma davranışına etkisini belirlemeye yönelik bir çalışma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38): 148-163.
Chen, M.F. 2009. Attitude toward organic foods among taiwanese as related to health consciousness, environmental attitudes and the mediating effects of a healthy lifestyle. British Food Journal, 111(2): 165-178.
Darsono, N., Yahya, A., Muzammil, A., Musnadi, C.A., Irawati, W. 2018. Consumer actual purchase behavior for organic products in aceh, ındonesia. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 292: 265-275.
De Barcellos, M.D., Krystallis, A., Melo Saab, M.S., Kugler, J.O., Grunert, K.G. 2011. Investigating the gap between citizens’ sustainability attitudes and food purchasing behaviour: Empirical evidence from Brazilian pork consumers. International Journal of Consumer Studies, 35(4): 391-402.
Dettmann, R.L., Dimitri, C. 2012. Who’s buying organic vegetables? Demographic characteristics of U.S. consumers. Journal of Food Products Marketing, 16: 79-91.
Ditlevsen, K., Sandoe, P. 2019. Healthy food is nutritious, but organic food is healthy because ıt is pure: the negotiation of healthy food choices by danish consumers of organic food. Journal Homepage, 71:46-53.
Duman, Ö. 2021. Tüketici tutumu ve sağlık bilincinin organik gıda satın alma niyeti üzerine etkisi, Iğdır İli Örneği. Iğdır Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Organik Tarım İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. s.154.
Ghali-Zinoubia, Z., Toukabri, M. 2019. The antecedents of the consumer purchase ıntention: sensitivity to price and involvement in organic product: moderating role of product regional identity, Trends in Food Science and Technology, 175–179.
Girgin, G.K., Karaman, N. 2017. Tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumlarının belirlenmesi, Detay Yayıncılık, Ankara, 505-520.
Gracia, A., Magistris, T.D. 2007. Organic food product purchase behaviour: a pilot study for urban consumers in the south of Italy. Spanish Journal of Agricultural Research, 5(4): 439-451.
Grunert, S., Juhl, H.J. 1995. Values, environmental attitudes, and buying of organic foods. Journal of Economic Psychology, 16: 39-62.
Gürbüz, S., Şahin, F. 2018. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Hansen, T., Sorensen, M.I., Eriksen, M.L.R. 2018. How the ınterplay between health orientation. Health Communication, 21(1): 1-9.
Hansla, A., Gamble, A., Juliusson, E.A., Garling, T. 2008. Psychological determinants of attitude towards and willingness to pay for green electricity. Energy Policy, 36: 768- 774.
Hughner, R.S., McDonagh, P., Prothero, A., Schultz II, C.J., Stanton, J. 2007. Who are organic food consumer? A compilation and review of why people purchase organic food. Journal of Consumer Behaviour, 6 (2-3): 94-110.
Ismail, S., Mokhtar, S.S.M. 2016. Linking attitude to actual purchase of herbal product in Malaysia: the moderating role of perceived risk. Asian Economic and Social Society, 6(2): 22-30.
İnci, H., Karakaya, E., Şengül, A.Y. 2017. Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler (Diyarbakır ili örneği). KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(2): 137-147.
Kaplanoğlu, E. 2014. Mesleki stresin temel nedenleri ve muhtemel sonuçları: Manisa ilindeki SMMM’ler üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 131-150.
Karabaş, S., Gürler, A. 2012. Organik ürün tercihinde tüketici davranışları üzerine etkili faktörlerin logit regresyon analizi ile tahminlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10: 129-156.
Karabaş, S. 2011. Organik ürünlerin pazarlamasında üretici-tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Samsun ili örneği) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
Kılıç, S., Duman, O., Bektaş, E. 2014. Organik ürünlerin pazarlama stratejileri ve üreticiler üzerinde bir alan araştırması. Business and Economics Research Journal, 5(1): 39-65.
Kim, R., Suwunnamek, O., Toyoda, T. 2008. Consumer attitude towards organic labeling schemes in Japan. Journal of International Food and Agribusiness Marketing, 20(3): 55-71.
Koç, E. 2016. Tüketici Davranışı Ve Pazarlama Stratejileri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Kotler, P., Armstrong G., Saunders, J., Wong, W. 1999. Principles of Marketing. European Ed., Prentice Hall Europe.
Krystallis, A., de Barcellos, M.D., Kugler, J.O., Verbeke, W. Grunert, K.G. 2009. Attitudes of European citizens towards pig production systems. Livestock Science, 126: 46-56.
Kvatchadze, S., Akıncı, S. 2018. Sağlık bilinci, çevre bilinci ve organik gıda bilgisinin satın alma niyetine organik gıdalara yönelik tutum aracılığıyla etkisi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37: 158-183.
Magnusson, M.K., Arvola, A., Hursti, U.K.K., Aberg, L., Sjoden, P.O. 2001. Attitudes towards organic foods among Swedish consumers. British Food Journal, 103(3): 209-26.
Miran, B. 2003. Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, 800 Bornova İzmir.
Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey.
Özeltürkay, Yaşa E., Özdemir, Z. 2019. Tüketicilerin çevre konusundaki bilinçlerinin eko–etiketli gıdalar için daha fazla ödeme isteklilikleri üzerindeki etkisi: Adana İli Örneklemi. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(1): 77-100.
Özkan, S. 2019. Tüketicilerin organik gıdalara bakış açılarının değerlendirilmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, İstanbul.
Padel, S., Foster, C. 2005. Exploring the gap between attitudes and behaviour. understanding why consumers buy or do not buy organic food. British Food Journal, 107(8): 606-625.
Paul, J., Rana, J. 2012. Consumer behavior and purchase intention for organic food. Journal of Consumer Marketing, 29(6): 412-422.
Pearson, D., Henryks, J., Moffitt, L. 2007. What do buyers really want when they purchase organic foods? An investigation using product attributes. Journal of Organic Systems, 2(1): 1-9.
Rokeach, M. 1973. The Nature Of Human Values. NY: Free Press.
Saba, A., Messina, F. 2003. Attitudes towards organic foods and risk/benefit perception associated with pesticides. Food Quality and Preference, 14(8): 637-645.
Sarıkaya, N. 2007. Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler ve tutumlar üzerine bir saha çalışması. Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(2): 110-125.
Schultz, P.W., Gouveia, V.V., Linda, D., Cameron, L.D., Tankha, G., Schmuck, P. Franek, M. 2005. Values and their relationship to environmental concern and conservation behavior. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36: 457-475.
Shaharudin, M.R., Pani, J.J., Mansor S. W., Elias, S.J. 2010. Factors affecting purchase intention of organic food in Malaysia’s Kedah state. Cross-Cultural Communication, 6(2): 105-116.
Shepherd, R., Magnusson, M., Sjoden, P.O. 2005. Determinants of consumer behavior related to organic foods. Ambio, 34(4/5): 352-359.
Solomon, M.R. 2010. Consumer Behavior: Buying, Having and Being. 9e, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Toklu, İ.T., Ustaahmetoglu, E. 2016. Tüketicilerin organik çaya yönelik tutumlarını ve satın alma niyetlerini etkileyen faktörler: bir alan araştırması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 29: 41-61.
Ustaahmetoğlu, E., Toklu, İ.T. 2015. Organik gıda satın alma niyetine tutum, sağlık bilinci ve gıda güvenliğinin etkisi üzerine bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1): 197-211.
Uzundumlu, A., Sezgin, A. 2019. Organik ürün tüketimi üzerine etkili olan faktörlerin analizi; Erzurum ili örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı: 441-451.
Varoğlu S.T., Turhan, Ş. 2016. Organik ürünlerde tüketici eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Sakarya ili örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3): 189-196.
Voon, J.P., Ngui, K.S., Agrawal, A. 2011. Determinants of willingness to purchase organic food: An exploratory study using structural equation modeling. The International Food and Agribusiness Management Review, 14(2): 103-120.
Wertenbroch, K., Skiera, B. 2002. Measuring consumer willingness to pay at the point of purchase, Journal of Marketing Research, 39:285-452.
Yayar, R. 2016. Çevre dostu ürünlere ödeme isteğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Türkiye’den deneysel bulgular. International Conference on Eurasian Economies, 527-532.
Yener, D., Taşçıoğlu, M. 2020. Algılanan risk ve yenilikçiliğin tüketici direnci üzerindeki etkisi ebeveynlerin organik gıdalara karşı tutumları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(2): 429-441.
Zixuan, Z. 2013. Factors influencing consumer repurchase intention towards organic food in Bangkok, Thailand. Business Sciences International Research Journal, 1(2): 579-581.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
