İvesi Koyunlarında Üreme Mevsiminde Suni Tohumlama Zamanının Gebelik Üzerinde Etkileri
Özet Görüntüleme: 674
/ 
PDF İndirme: 362
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol6iss1pp1-6Anahtar Kelimeler:
Gebelik, ivesi, koyun, suni tohumlamaÖzet
Yerli koyun ırklarımızın ıslahı koyun yetiştiriciliğinin geleceği açısından kritik öneme sahiptir. Suni tohumlama ıslah amacıyla kullanılan biyoteknolojik yöntemlerin başında gelmektedir. Sabit zamanlı tohumlama (SZT) programlarında suni tohumlama zamanı koyunlarda gebelik oranını etkileyebilecek önemli bir faktördür. Sunulan çalışma İvesi ırkı 49 koyunda sabit zamanlı suni tohumlama uygulama zamanı ile gebelik arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla gerçekleştirildi. Aşım mevsimi içinde kızgınlıkları progesteron içeren sünger (fluorogestene acetate, Chronogest CR, MSD), PMSG (Chronogest/PMSG, MSD) ve PGF2α (Estrumate, MSD) ile senkronize edilen ivesi koyunlarından kızgınlık gösterenler belirlenmiş ve 3 gruba ayrılmıştır. 1. grup (n:16) kızgınlık tespitinden 10 saat sonra, 2. grup (n:17) kızgınlık tespitinden 15 saat sonra ve 3. grup (n:16) kızgınlık tespitinden 18 saat sonra intraservikal yolla tohumlanmıştır. Tohumlanan koyunların gebelik muayenesi 30-35 gün sonra ultrason aracılığı ile yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde gruplar arasında istatistiksel fark gözlenmemiştir. Ancak kızgınlık tespitinden 18 saat sonra tohumlanan grubun gebelik oranı 10 saat sonra tohumlanan koyunlardan % 18,8 oranında, 15 saat sonra tohumlananlardan % 23,5 oranında fazla bulunmuştur. Çalışmada ivesi koyunlarında aşım mevsimi içinde kullanılan östrus senkronizasyon programından sonra kızgın olduğu belirlenenlerin 10, 15 veya 18 saat sonra intraservikal yolla tohumlanmasının gebelik oranında anlamlı bir değişiklik yaratmadığı tespit edilmiştir. Ancak İvesi ırkı koyunlarda kızgınlık tespitinden 18 saat sonra intraservikal suni tohumlama yapılmasının faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Akçapınar, H. 2000. Koyun yetiştiriciliği, ISBN: 975-96978-1-5 1-2, Ankara, s: 7-14.
Alkan, S., Kaşıkçı, G., Cirit, Ü., Özdaş, Ö.B., Gündüz, M.C., Uçmak, M., Turna Y.Ö. 2012. Tahirova koyunlarında modifiye ovsynch protokolünün senkronizasyon ve fertilite oranlarına etkisi. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 38: 37-42.
Alvarez, M., Anel‐Lopez, L., Boixo, J.C., Chamorro, C., Neila‐Montero, M., Montes‐Garrido, R., Paz, P., Anel, L. 2019. Current challenges in sheep artificial insemination: A particular insight. Reprod Dom Anim. 54: 32-40.
Anel, L., Kaabi, M., Abroug, B., Alvarez, M., Anel, E., Boixo, J.C., De la Fuente, L.F., De Paz, P. 2005. Factors influencing the success of vaginal and laparoscopic artificial insemination in churra ewes A field assay. Theriogenology. 63: 1235-1247.
Anonim 2021. Türkiye hayvan varlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/ SagMenuVeriler/ HAYGEM. pdf, Erişim Tarihi: 04.06.2021.
Aral, F., Yavuzer, Ü., Zonturlu, A. 2010. The effect of air pressure with cervical artificial insemination on the fertility of Awassi ewes synchronized with PGF2α. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 16: 37-41.
Berean, D., Bogdan, LM., Blaga Petrean, A., Nadăș, G., Cenariu, M., Andrei, S., Bogdan, I., Bogdan, S. 2019. Estrous synchronisation and artificial insemination in out of breeding season at lacaune sheep. Lucrări Științifice USAMV-Iași Seria Medicină Veterinară. 62(1): 55-58.
Cirit, U., Bagis, H., Demir, K., Agca, C., Pabuccuoğlu, S., Varışlı, Ö., Charlotte, Clifford-Rather, C., Agca, Y. 2013. Comparison of cryoprotective effects of ıodixanol, trehalose and cysteamine on ram semen. Anim Reprod Sci. 139 (1–4): 38–44.
Demir, K., Bakırer Öztürk, G., Cirit, Ü., Bozkurt, HH., Aktaş, A., Birler, S., Ak, K., Pabuccuoglu, S. 2015. Effects of cooling rate on membrane integrity and motility prameters of cryopreserved ram spermatozoa. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 21: 61-70.
Dos Santos-Neto, P.C., García-Pintos, C., Pinczak, A., Menchaca, A. 2015. Fertility obtained with different progestogen intravaginal devices using short-term protocol for fixed-time artificial insemination (FTAI) in sheep. Livestock Science. 182: 125-128.
Faigl, V., Vass, N., Jávor, A., Kulcsár, M., Solti, L., Amiridis, G., Cseh, S. 2012. Artificial insemination of small ruminants A review. Acta Veterinaria Hungarica. 60: 115-129.
Fuente, L.F., Gabina, D., Carolino, N., Ugarte, E. 2006. The Awassi and Assaf Breeds İn Spain and Portugal, European Association for Animal Production (EAAP), 57 Annual Meeting, Antalya, Sheep and Goat Commission, Session 14: Awassi Sheep, page S14.2.
Gareth, E., Maxwell, W.M.C. 1987. Salamons' artificial insemination of sheep and goats. No. Ed. 2. Butterworths.
Godfrey, R.W., Collins, J.R., Hensley, E.L., Wheaton, J.E. 1999. Estrus synchronization and artificial insemination of hair sheep ewes in the tropics. Theriogenology. 51: 985-997.
Gootwine, E., Pollott, GE. 2000. Factors affecting milk production in ımproved awassi dairy ewes. British Society of Animal Science, 71: 607-615.
Halbert, G.W., Dobson, H., Walton, J.S., Buckrell, B.C. 1990. The structure of the cervical canal of the ewe. Theriogenology. 33: 977-992.
Jainudeen, M.R., Wahid, H., Hafez, E.S.E. 2000. Sheep and goats. Reproduction in farm animals 172-181.
Kaabi, M., Alvarez, M., Anel, E., Chamorro, CA., Boixo, JC., De Paz, P., Anel, L. 2006. Influence of breed and age on morphometry and depth of inseminating catheter penetration in the ewe cervix: a postmortem study. Theriogenology. 66(8): 1876-1883.
Kershaw, C.M., Khalid, M., McGowan, M.R., Ingram, K., Leethongdee, S., Wax, G., Scaramuzzi, R.J. 2005. The anatomy of the sheep cervix and its influence on the transcervical passage of an inseminating pipette into the uterine lumen. Theriogenology. 64(5): 1225-1235.
Kırk, K. 2019. Taze ve sulandırılmamış sperma ile yapay tohumlanan yerli koyunların döl verim özellikleri. Adü Ziraat Derg, 16(1).
Menchaca, Alejo., M, Rubianes., E. 2004. New treatments associated with timed artificial insemination in small ruminants. Reproduction, Fertility and Development. 16: 403-413.
Mikail, N., Kaplan, M.Z. 2021. Effect of Covıd-19 pandemic on animal-source food consumption in Turkey. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(3), 616-626.
Neto, B.M.C., Barbosa, L.P., Dutra, PA., Santana, ALA., de Araújo, ML., de Andrade Silva, MA., Aguiar, CS., Souza, RS. 2020. Alternatives to enable the transcervical artificial insemination in sheep. Magıstra. 31: 502-511.
Olivera-Muzante, J., Gil, J., Fierro, S., Menchaca, A., Rubianes, E. 2011. Alternatives to improve a prostaglandin-based protocol for timed artificial insemination in sheep. Theriogenology. 76: 1501-1507.
O’Meara, C.M., Hanrahan, J.P., Donovan, A., Fair, S., Rizos, D., Wade, M., Boland, MP., Evans, ACO., Lonergan, P. 2005. Relationship between in vitro fertilization of ewe oocytes and the fertility of ewes following cervical artificial insemination with frozen-thawed ram semen. Theriogenology. 64: 1797-1808.
Özyurtlu, N., Küçükaslan, İ., Güngör, Ö. 2011. Effect of subsequent two short-term, short-term, and long-term progestagen treatments on fertility of Awassi ewes out of the breeding season. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 58: 105-109.
Purdy, P.H., Spiller, S.F., McGuire, E., McGuire, K., Koepke, K., Lake, S., Blackburn, HD. 2020. Critical factors for non-surgical artificial insemination in sheep. Small Ruminant Research. 191: 106179.
Sayren, B.L., Lewis, G.S. 1997. Fertility and ovum fertilization rate after laparoscopic or transcervical intrauterine artificial insemination of oxytocin-treated ewes. Theriogenology. 48: 267-275.
Soylu, M.K. 2017. Koyunlarda suni tohumlama. Turkiye Klinikleri J Vet Sci Intern Med-Special Topics. 3(1): 82-88.
Taşdemir, U., Kinet, H., Özcan, İ., Yurtseven, R,. Tuncer, PB. 2003. Farklı sulandırıcılar kullanılarak dondurulmuş çözdürülmüş koç sperması ile laparoskopik intrauterin tohumlama. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 43: 1-8.
Uçar, M., Özyurtlu, N. 2015. Çiftlik Hayvanlarında Doğum ve Jinekoloji. Üremenin Denetlenmesi. Editörler. Semacan A, Kaymaz M, Fındık M, Rişvanlı A, Köker A. İkinci Baskı. Medipres, Malatya, Türkiye, 491-505.
Üstuner, B., Gunay, U., Nur, Z., Ustuner, H. 2007. Effects of long and short-term progestagen treatments combined with PMSG on oestrus synchronization and fertility in Awassi ewes during the breeding season. Acta Vet. Brno. 76: 391-397.
Türk, G., Gür, S., Sönmez, M., Bozkurt, T., Aksu, EH., Aksoy, H. 2008. Effect of exogenous GnRH at the time of artificial insemination on reproductive performance of Awassi ewes synchronized with progestagen–PMSG–PGF2α combination. Reprod Dom Anim. 43(3): 308-313.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
