Mardin İlinden Toplanan Yerel Nohut Genotiplerinin Karakterizasyonu
Özet Görüntüleme: 210
/ 
PDF İndirme: 135
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7718399Anahtar Kelimeler:
Yerel nohut, karakterizasyon, popülasyon, verimÖzet
Bu araştırma, Mardin ili nohut üretim alanlarından toplanan 10 yerel nohut popülasyonu ile Arda, Azkan ve Seçkin çeşitlerinin verim potansiyellerini belirlemek amacıyla 2021 yılında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Araştırma sonucunda populasyonlara göre değişmekle birlikte; çıkış süresi 25.3-32.0 gün; çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısı 57.4-73.3 gün, bakla bağlamaya kadar geçen gün sayısı 68.0-78.0 gün, olgunlaşmaya kadar geçen gün sayısı 89.7-107.0 gün, bitki boyu 24.7-43.0 cm, ilk bakla yüksekliği 11.8-18.8 cm, bitki dal sayısı 3.1-5.2 adet, bitkide bakla sayısı 19.7-95.7 adet, bitkide tane sayısı 6.3-30.2 adet; yüz tane ağırlığı 27.9-51.5 g ve tane verimi 52.4-214.5 kg da-1 arasında değişmiştir. Araştırma sonucunda Mardin ili yerel nohut popülasyonları arasında verim ve verime ait özellikler yönünden önemli varyasyon saptanmıştır.
Referanslar
Anonim, 1993. Descriptors for Chickpea (Cicer arietinum L.) IBPGR/ ICRİSAT / ICARDA Rome – 1993.
Anonim, 2001. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Ankara
Anonim, 2022. https://www.worldometers.i nfo/population (Erişim tarihi: 10.05.2022).
Auckland, L.J.G., Maesen, V.D., 1980. Hybridization of Crop Plants. America: American Society of Agronomy and Crop Science Society of America, Publishers Madison.
Aydın, B., 2019. Siirt Şırnak ve Hakkâri illerinde toplanan yabani nohut türlerinin Karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Babagil, G.E., 2010. Muş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3): 181-186.
Bakoğlu, A., 2011. Bingöl ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) hat ve çeşitlerinde verimi ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 1(2): 2011.
Bayrak, H., Önder, M., 2017. Konya ekolojisinde tarımı yapılan yerel nohut popülasyonları ve çeşitlerinin (Cicer arietinum L.) tarımsal, teknolojik ve besinsel karekterlerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26: 52-61.
Berger, J.D., Ali, M., Basu, P.S., Chaudhary, B.D., Chaturvedi, S.K., Deshmukh, P.S., Dharmaraj, P.S., Dwivedi, S.K., Gangadhar, G.C., Gaur, P.M., Kumar, J., Pannu, R.K., Siddique, K.H.M., Singh, D.N., Singh, D.P., Singh, S.J., Turner, N.C., Yadava, H.S., Yadav, S.S., 2006. Genotype by environment studies demonstrate the critical role of phenology in adaptation of chickpea (Cicer arietinum L.) to high and low yielding environments of India. Field Crops Research, 98: 230-244.
Berger, J.D., Turner, N.C., Siddique, K.H.M., Knights, E.J., Brinsmead, R.B., Mock, I., Edmondson, C., Khan, T.N., 2004. Genotype by environment studies across Australia reveal the importance of phenology for chickpea (Cicer arietinum L.) improvement. Australian Journal of Agricultural Research. 55:1–14.
Biçer, B.T., Anlarsan, A.E., 2005. Diyarbakır yöresi nohut (Cicer arietinum L.) köy popülasyonlarının tarımsal, morfolojik ve fenolojik özellikler için değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(3):1-8.
Bioversity International; International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA); International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics (ICRISAT); Indian Agricultural Research Institute (IARI) 2010. Key access and utilization descriptors for chickpea genetic resources.
Çakmak, A., 2019. Adıyaman, Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinde toplanan yabani nohut türlerinin karekterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Demir, I., 1975. Bitki Islahı Ders Kitabı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 2012: 171.
Doğan, Y., 2014. Mardin Kızıltepe ekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilebilecek nohut çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31 (1): 37-46.
Erdemci, I., 2018. Investigation of genotype x environment interaction in chickpea genotypes using AAMI and GGE biplot analysis. Turkish Joural of Field Crops, 23: 20–26.
Erol, C., 2019. Mardin ili ve civarında yabani nohut (Cicer reticulatum) gen kaynaklarının belirlenmesi, toplanması ve karekterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Güneş, A., Tekatlı, M., Ertürk, E. Kılınç, C., 2022. Kahramanmaraş koşullarında bazı ileri nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinde tarımsal özelliklerin incelenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(1): 119-131.
Güngör, H., Çakır, M.F., Dumlupınar, Z., 2021. Bazı nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin kırklareli ve edirne koşullarında verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Ziraat Mühendisliği, (373): 10-18.
Ismail, M.M., Moursy, A.A., Mousa, A.E., 2017. Effect of organic and inorganic fertilizer on growth and yield of chickpea (Cicer arietinum L.) grown on sandy soil using 15N tracer. Bangladesh Journal of Botany, 46:155–161.
Jukanti, A.K., Gaur, P.M., Gowda, C.L.L., Chibbar, R.N., 2012. Nutritional quality and health benefits of chickpea (Cicer arietinum L.): a review. British Journal of Nutrition, 108(S1): S11-S26.
Karaköy, T., Toklu, F., Mart, D., Özer, S., Anlarsan, A.E., Özkan, H., 2007. Ülkemizin farklı bölgelerinden toplanan nohut (Cicer arietinum L.) yerel populasyonlarının agronomik ve morfolojik karekterizasyonu. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Haziran 2007. Erzurum.
Krishnamurthy, L., Kashiwagi, J., Gaur, P.M., Upadhyaya, H.D., Vadez, V., 2010. Sources of tolerance to terminal drought in the chickpea (Cicer arietinum L.) minicore germplasm. Field Crops Research. 119:322–330.
Matur, İ., Yücel, D., 2022. Şırnak-İdil ekolojik koşullarında bazı nohut genotiplerinin verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi. MAS Journal of Applied Sciences, 7(1):187–198.
Özcan, M.A., Yücel, D., 2022. Şırnak-İdil koşullarında yetiştirilebilecek kışlık nohut genotiplerinin saptanması. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 6(1): 99-109.
Soomro, A.A., Shaikh, A.N., Rehman, A.U., Riyaz, S., 2021. Evaluatıon of different varieties of chickpea (Cicer arietinum L.) under agro-ecological conditions of Naudero (District Larkana). Pak-Euro Journal of Medical and Life Sciences, 4 (4):327-336.
Sönmez, V., Kumlay, A.M., 2021. Adıyaman ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 656-665.
Şakar, S., Yücel, D., 2022. Şırnak-İdil koşullarında kışlık ve erken ilkbaharda yetiştirilen nohut çeşitlerinin verim ve verimle ilgili özelliklerinin belirlenmesi. MAS Journal of Applied Sciences, 7(1): 249–261.
Toker, C., Yadav, S.S., 2010. Legumes cultivars for stress environments. Climate Change and Management of Cool Season Grain Legume Crops, 351-376.
Topçu, M., 2019. Bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin edirne koşullarında verim ve verim unsurlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Upadhyaya, H.D., Dwivedi, S.L., Ambrose, M., Ellis, N., Berger, J., Smýkal, P., Duc, D.G., Debouck, Dumet, D., Flavell, A.Sharma, S.K., Mallikarjuna, N., Gowda, C.L.L., 2011. Legume genetic resources: management, diversity assessment, and utilization in crop improvement. Euphytica, 180 (1): 27-47.
Yalçın, F., Mut, Z., Erbaş Köse, Ö.D., 2018. Afyonkarahisar ve Yozgat koşullarında yüksek verim sağlayacak elverişli nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(1): 46-59.
Yaşar, M., 2010. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) hat ve çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. T.C.K.B. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları No:124, Ankara
Yücel, D., Anlarsal, A.E., 2008. Performance of some winter chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes in Mediterranean conditions. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 36 (2): 35-41.
Yücel, Ö.D., 2004. Çukurova koşullarında farklı ekim zamanları ve sıklıklarının bazı nohut çeşitlerinde verim ve verimle ilgili özelliklere etkisi üzerine araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış) Adana.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
