Salisilik Asit ve Tuz Stresi Uygulamalarının Bazı Soya (Glycine max. L.) Çeşitlerinin Fide Gelişimi Üzerine Etkisi
Özet Görüntüleme: 309
/ 
PDF İndirme: 208
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10750500Anahtar Kelimeler:
Salisilik asit, soya, tuz stresi, bitki gelişimiÖzet
Bu araştırmada materyal olarak insan beslenmesinde önemli bir yer edinen soya (Glycine max L.) bitkisi değerlendirilmiştir. Araştırmanın amacı, farklı dozlarda tuz ve salisilik asit uygulamalarının soya bitkisinin tuz stresine karşı tolerans seviyesini belirlemek ve fide gelişimi üzerine etkisini belirlemektir. Çalışma, 2022 yılında Şırnak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’ne ait iklimlendirme odasında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf parselleri faktöriyel deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, üç farklı soya çeşidi (Arısoy, Asya ve Gapsoy 16), salisilik asit dozu (0, 0.5, 1.0 mM) ve 4 farklı tuz (NaCl) dozu (0, 75,150 ve 225 mM) ele alınmıştır. Araştırmada soya bitkisinin kök uzunluğu, gövde uzunluğu, kök yaş ağırlığı, gövde yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, yaprak alanı, yaprak disk yaş ağırlığı, yaprak disk kuru ağırlığı, bitki boyu gibi özellikler incelenmiştir. Araştırma sonucunda; tuz stresinin bitki kök, gövde kuru ve yaş ağırlıkları, gövde uzunluğu, kök uzunluğu ve yaprak alanı değerlerinde azalışa sebep olduğu belirlenmiştir. Tuz stresinin özellikle bitkiler üzerindeki olumsuz etkilerin salisilik asidin etkisiyle bitkide meydana gelen olumsuzluklar indirgenmiştir.
Referanslar
Ahmed, R., Howlader, M.H.K., Shila, A., Haque, M.A., 2017. Effect of salinity on germination and early seedling growth of maize, Progressive Agriculture, 28(1): 18-25.
Ashraf, M.Y., Wu, L., 1994. Breeding for salinity tolerance in plants. Critical Reviews in Plant Sciences, 13(1): 17-42.
Baran, A., Doğan, M., 2014. Tuz stresi uygulanan soyada (Glycine max L.) salisilik asidin fizyolojik etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1): 78-84.
Bilkis, A., Islam, M.R., Hafiz, M.H.R., Hasan, M.A., 2016. Effect of NaCl induced salinity on some physiological ve agronomic traits of wheat. Pakistan Journal of Botany, 48 (2): 455-460.
Bybordi, A., Tabatabaei, J., 2009. Effect of salinity stress on germination and seedling properties in canola cultivars (Brassica napus L.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 37(2): 71-76.
Cordovilla, M.P., Ocana, A., Ligero, F., Lluch, C., 1995. Salinity effect on growth analysis and nutrient composition in four grain legumes – Rhizobium symbiosis. Journal of Plant Nutrition, 18: 1595-1609.
Çulha, Ş., Çakırlar, H., 2011. Tuzluluğun bitkiler üzerine etkileri ve tuz toleransı mekanizmaları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11: 11-34.
Dajic, Z., 2006. Salt Stress, Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance in Plants, Dordrecht, The Netherlands.
Demirkol, G., Yılmaz, N., Önal Aşcı, Ö., 2019. Tuz stresinin yem bezelyesi (Pisum sativum ssp. arvense L.) seçilmiş genotipinde çimlenme ve fide gelişimi üzerine etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(3): 354-359.
Ekiz, H., Bağcık, S.A., Yılmaz, A., Çağlayan N., Bozoğlu, S., 1995. Bazı arpa genotiplerinin tuzluluğa karşı toleranslarının ve toleransla ilgili seleksiyon kriterlerinin belirlenmesi. 3. Arpa Malt Sempozyumu, Kongre Bildiriler Kitabı, Eylül, Konya, s. 5-7.
Eren, S., 2012. Farklı tuzluluk düzeylerindeki sulama sularının, nanede (Mentha piperita L.) büyüme, gelişme ve verim parametrelerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Ertekin, İ., Yılmaz, Ş., Atak, M., Can, E., Çeliktaş, N., 2017. Tuz stresinin bazı yaygın fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin çimlenmesi üzerine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 10-18.
Essa, A.T., Al-Ani, D.H., 2001. Effect of salt stress on the performance of six soybean genotypes. Pakistan Journal of Biological Sciences, 4: 175-177.
Essa, T.A., 2002. Effect of salinity stress on growth and nutrient composition of three soybean (Glycine max L.) cultivaris. Journal of Agronomy and Crop Science, 188(2): 65-140.
Farhoudi, R., Tafti, M.M., 2011. Effect of salt stress on seedlings growth and ions homoestasis of soybean (Glycine max L.) cultivars, Advances in Environmental Biology, 5(8): 2522–2526.
Wu, G.Q., Jiao, Q., Shui, Q.Z., 2015. Effect of salinity on seed germination, seedling growth, and inorganic and organic solutes accumulation in sunflower (Helianthus annuus L.), Plant, Soil and Environment, 61(5): 220-226.
Gulzar, S., Khan, M., Ungar, I., 2001. Effect of salinity and temperature on the germination of Urochondra setulosa (Trin.) CE Hubbard. Seed Science and Technology, 29(1): 21-30.
Gürsoy, M., 2020. Effect of chitosan pretreatment on seedling growth and antioxidant enzyme activity of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars under saline conditions. Applied Ecology and Environmental Research, 18(5): 6589-6603.
Gürsoy, M. 2023. An Overview of the effects of salt stress on plant development. 9th Internatıonal Zeugma Conference On Scıentıfıc Research.
Gürsoy, M., 2022a. Enhancing germination performance early seedling growth chlorophyll stability ındex and salt tolerance percentage of safflower (Carthamus tinctorius L.) seeds by aplication different plant growth regulators under salinity stress. Agrociencia, 56(1): 82-92.
Iyem, E., Yildirim, M., Kizilgeci, F., 2020. Comparative study on germination and seedling growth of wheat cultivars under salt stress regimes. International Journal of Agriculture Environment and Food Sciences, 4(4): 439-449.
Jamil, M., Rha, E.S., 2004. The effect of salinity (NaCl) on the germination and seedling growth of sugar beet (Beta vulgaris L.) and cabbage (Brassica oleracea capitata L.). Korean Journal of Plant Taxonomy, 7: 226–232.
Kaya, A., İnan, M., 2017. Tuz (NaCl) stresine maruz kalan reyhan (Ocimum basilicum L.) bitkisinde bazı morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerine salisilik asidin etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(3): 332-342.
Kaydan, D., Yağmur, M., 2006. Farklı salisilik asit dozları ve uygulama şekillerinin buğday (Triticum aestivum L.) ve mercimekte (Lens culinaris Medik.) verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(3): 285-293.
Kizilgeci, F., Mokhtari, N.E.P., Hossain, A., 2020. Growth and physiological traits of five bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes are influenced by different levels of salinity and drought stress. Fresenius Environmental Bulletin, 29(9): 8592-8599.
Kondetti, P., Jawali, N., Apte, S.K., Shitole, M.G., 2012. Salt tolerance in Indian soybean (Glycine max L. Merill) varieties at germination and early seedling growth. Annals of Biological Research, 3(3): 1489–1498.
Maghsoudi, K., Arvin, M.J., 2010. Salicylic acid and osmotic stress effects on seed germination and seedling growth of wheat (Triticum aestivum L.) cultivars. Plant Ecophysiology, 2: 7-11.
Mikolajczyk, M., Awotunde, O.S., Muszynska, G., Klessig, D.F., Dobrowolska, G., 2000. Osmotic stress induces rapid activation of a salicylic acid-induced protein kinase and a homolog of protein kinase ASK1 in tobacco cells. Plant Cell, 12(1): 165-178.
Noble, C.L., Rogers, M.J.E., 1993. Response of temperate forage legumes to waterlogging and salinity. In: M. Pessarakli (ed.), Handbook of Plant and Crop Stress, Marcel Dekker, Inc., New York, pp. 473-496.
Omidi, M., Khandan-Mirkohi, A., Kaf, M., Zamani, Z., Ajdanian, L., Babaei, M., 2022. Biochemical and Molecular Responses of Rosa damascena mill. cv. Kashan to salicylic acid under salinity stress. BMC Plant Biology, 22: 373.
Özçınar, A.B., Arslan, H., Arslan, D., 2022. Soya (Glycine max. L. Merill) ‘da tuz uygulamasının fizyolojik ve biyokimyasal özellikler üzerine etkisinin incelenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 6(4): 762-776.
Phang, T.H., Shao, G., Lam, H.M., 2008. Salt tolerance in soybean. Journal of Integrative Plant Biology, 50(10): 1196-1212.
Raskin, I., 1992. Role of salicylic acid in plants. Annual Review of Plant Biology, 43(1): 439-463.
Sevgi, B., Leblebici, S., 2023. Tuz stresinin bitkiler üzerindeki etkileri ve geliştirilen tolerans mekanizmaları. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 11: 1498-1516.
Shannon, M.C., 1994. The potential for improved salt tolerance of the cultivated soybean. In: R. Ansari, T. J. Flowers, A.R. Azmi (eds), Current Developments in Salinity and Drought Tolerance of Plants, Plant Physiol. Div., Atomic Energy Agric. Res. Centre, Tando Jarm, Pakistan, pp. 103-113.
Toprak, T., Tunçtürk, R., 2018. Farklı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin gelişim performansları üzerine tuz stresinin etkisi. Doğu Fen Bilimleri Dergisi, 1(1): 44-50.
Tunçtürk, M., Tunçtürk, R., Yıldırım, B., Çiftçi, V., 2011. Effect of salinity stress on plant fresh weight and nutrient composition of some Canola (Brassica napus L.) cultivars. African Journal of Biotechnology, 10(10): 1827-1832.
Yakıt, S., Tuna, A.L., 2006.Tuz stresi altındaki mısır bitkisinde (Zea mays L.) stres parametreleri üzerine Ca, Mg ve K’nın etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1): 59-67.
Yasar, F., Kusvuran, S., Ellialtioglu, S., 2006. Determination of anti oxidant activities in some melon (Cucumis melo L.) varieties and cultivars under salt stress. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 81(4): 627–630.
Yılmaz, E., Tuna, A.L., Bürün, B., 2011. Bitkilerin tuz stresi etkilerine karşı geliştirdikleri tolerans stratejileri, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 47–66.
Yildirim, M., Kizilgeci, F., Akinci, C., Albayrak, O., 2015. Response of durum wheat seedlings to salinity. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici ClujNapoca, 43(1): 108-112.
Yousef, S.A., Al-Saadawi, I.S., 1997. Effect of salinity and nitrogen fertilization on osmotic potential and elements accumulation in four genotypes of broad bean Vicia faba L. Dirasat: Agricultural Sciences, 24: 395-401.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
