Güneydoğu Anadolu Bölgesi Orjinli Yerel Arpa Genotiplerinin Morfolojik Yönden Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 192
/ 
PDF İndirme: 105
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11239369Anahtar Kelimeler:
Yerel çeşit, arpa, karakterizasyon, verim ve verim unsurlarıÖzet
Bu çalışma 2020/21 yetiştirme sezonunda Mardin ve Diyarbakır lokasyonlarında yürütülmüştür. Diyarbakır lokasyonunda yağışa dayalı şartlarda Mardin lokasyonunda ise destek sulama yapılarak yürütülen çalışmada, denemeler Augmented deneme deseni uyarınca kurulmuş olup, 78 adet yerel arpa çeşidi ve 7 adette standart çeşit kullanılmıştır. Deneme deseni her blokta 26 adet yerel genotip ve 7 adet kontrol çeşit kullanılarak 3 blok halinde düzenlenmiştir. Bu araştırmada Güneydoğu Anadolu bölgesinin farklı alanlarından toplanan yerel arpa çeşitlerinin morfolojik karakterizasyonu amaçlanmıştır. Yerel arpa genotipleri ve kontrol çeşitlerin Diyarbakır lokasyonundan elde edilen sonuçlar sırasıyla tane verimi 150,1 kg da-1 ve 134,62 kg da-1; Mardin lokasyonunda ise sırasıyla yerel genotiplerin ve kontrol çeşitlerinin tane verimi 325 kg da-1 ve 460.7 kg da-1 olarak kaydedilmiştir. Kuraklık stresinin yaşandığı sezonda, Mardin lokasyonunda destek sulama yapıldığı için tane verimi, bin tane ağırlığı, bitki boyu ve diğer değerler bakımından Diyarbakır lokasyonundan daha yüksek değerler elde edilmiştir. Bu çalışma sonucunda incelenen özellikler bakımından arpa ıslah programlarında yararlı olacak yüksek derecede varyasyonlar tespit edilmiştir. Aynı zamanda bu yerel arpa çeşitlerinin sürdürülebilir tarım faaliyetleri ve gelecekte planlanacak ıslah programları için korunması gerektiği önerisinde bulunulmuştur.
Referanslar
Akıncı, C., Gül, İ., Çölkesen, M., 1999. Diyarbakır koşullarında bazı arpa çeşitlerinin tane ve ot verimi ile bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, Kongre Bildiriler Kitabı, 15-18 Kasım, Adana, s: 405-410.
Aktaş, H., 2017. Türkiye’de yoğun ekim alanına sahip bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin destek sulamalı ve yağışa dayalı koşullarda değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(03): 86-97.
Akman, Z., Kara, B., 2007. Isparta yöresinde yetiştirilen arpa köy çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 163-169.
Allard, R.W., Bradshaw, A.D., 1964. Implications of genotype-environment interaction in applied plant breeding. Crop Science, 4(3): 503-508.
Bayhan, M., Özkan, R., Albayrak, Ö., Akıncı, C., Yıldırım, M., 2022. Evaluation of some barley (Hordeum vulgare L.) genotypesand F1 hybridges under controlled conditions. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 6(3): 563–572.
Ceccarelli, S., Grando, S., 2006. Chapter 3. barley landraces from the fertile crescent: a lesson for plant breeders. (IDRC Bulletin: Genes in the Field, On-Farm Conservation of Crop Diversity), 51-77.
Çölkesen, M., Eren, N., Öksen, A., 1994. Harran ovası sulu koşullarda farklı ekim sıklığının ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi, Kongre Bildiriler Kitabı, 25-29 Nisan, İzmir, s:15.
Ergün, N., Aydoğan, S., Sayım, İ., Karakaya, A., Oğuz, A.Ç., 2017. Arpa (Hordeum vulgare L.) köy çeşitlerinde tane verimi ve bazı tarımsal özelliklerin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(2): 180−189.
Eser, D., Geçit, H.H., Emekliler. H.Y., 1987. Türkiye’nin tahıl gen kaynakları bakımından önemi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim, Bursa, s: 347-352.
Gholipoor, M., Rohani, A., Torani, S., 2013. Optimization of traits to increasing barley grain yield using an artificial neural network. International Journal of PlantProduction, 7(1): 1735-8043.
Guo, T.R., Zhang, G.P., Zhou, M.X., Wu, F.B., Chen, J.X., 2003. Genotypic difference in plant growt hand mineral composition in Barley under aluminum Stress. Agricultural Sciences in China, 2(5): 1-4.
Topçu, G.D., Özkan, Ş.S., 2020. Effects of different salt source sand concentrations on germination parameters of barley (Hordeum vulgare L.) seeds. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 4(3): 456–467.
Kandemir, N., Yıldırım, A., Gunduz, R., 2010. Determining the levels of genetic variation using SSR markers in three Turkish barley materials known as Tokat. Turkish Journal of Agriculture and Foresty, 34(1): 17-23.
Karadoğan, T., Sağdıç, Ş., Çarkçı, K., Akman, Z., 1999. Bazı arpa çeşitlerinin ısparta ekolojik şartlarına uyum yeteneklerinin belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi. Kongre Bildiriler Kitabı, 15-18 Kasım, Adana, s: 395-400.
Kendal, E., 2013. İleri kademede bazı yazlık arpa genotiplerinin farklı çevre şartlarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 25(1): 7-18.
Kendal, E., 2020. AMMI ve biplot teknikleri kullanılarak Diyarbakır şartlarına uygun arpa genotiplerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 27-42.
Kırtok, Y., Genç, İ., Çökkesen, M., Yağbasanlar, T., Kılınç, M., 1992. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sulu koşullara uygun yemlik ve biralık arpa çeşitlerinin tespiti üzerinde araştırmalar. Çukurova Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 29. GAP yayınları No:57
Kızılgeçi, F., Yıldırım, M., Akıncı, C., Albayrak, Ö., 2016. Bazı arpa genotiplerinin diyarbakır ve mardin koşullarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 161-169.
Öztürk, İ., Avcı, R., Kahraman, T., 2007. Trakya Bölgesinde yetiştirilen bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1): 59-68.
Peterson, R.G., 1985. Augmented designs for preliminary yield trials (revised). Rachis, 4(1): 27-32.
Sönmez, F., Ülker, M., Yılmaz, N., Ege, H., Apak, R., 1996. Farklı ekim sıklıklarının bazı kışlık arpa çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1): 133-146.
Sönmez, F., Ülker, M., Yılmaz, N., Ege, H., Bürün, B., Apak, R., 1999. Tir buğdayında tane verimi ile bazı verim öğeleri arasındaki ilişkiler. Türkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(1): 45-52.
Sönmez, F., Yılmaz, N., 2000. Azot ve fosforun arpa tanesinin bazı makro ve mikro besin maddesi içerikleri üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (2): 65-75.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
