Farklı Enginar (Cynara scolymus L.) Çeşit ve Genotiplerinin Verim Özelliklerinin Belirlenmesi
Özet Görüntüleme: 31
/ 
PDF İndirme: 14
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12794365Anahtar Kelimeler:
Enginar, genotip, verim, agro-morfolojik, karakterizasyonÖzet
Enginar üretimi ülkemizde çok bilinmemekte ve kaliteli, dayanıklı, verimli ürün yetiştirilmesi konusu; üretici, sanayici ve tüketici beklentilerini karşılamamaktadır. Bu çalışma üreticinin birim alandan daha fazla ürün alabileceği, hastalıklara dayanıklı ve tüketici-sanayici beklentilerine uygun enginar çeşitlerinin geliştirilebilmesine ve üretilmesine olanak sağlayacak genetik materyalin toplanıp sınıflandırılarak standart ve hibrit enginar çeşitlerinin elde edilmesine ön ayak olabilmek amacıyla yapılan bir araştırma projesidir. Hazırladığımız çalışmada enginarın 9 farklı ticari çeşidi ve 21 farklı genotipi UPOV kriterlerinde gösterilen şekilde kıyaslanarak, beklentilere uygun yeni çeşitlerin ortaya konulması için gerekli veriler toplanmıştır. Araştırma sonucunda çalışmada yer alan deneme parsellerinden elde edilen enginarlardan ana baş adeti bakımından en yüksek değer, Bayrampaşa-Ildır genotipinden (19.67 adet parsel-1) alınmıştır. Parsel başına belirlenen ana baş adeti bakımından Sakız-1 genotipi 18.67 adet ana baş değeri ile ikinci istatistiki grupta yer almıştır. Bitki başına belirlenen ana baş sayısı bakımından ise Opal F1 çeşidi, 7.17 adet bitki-1 değeri ile en yüksek verim değeri göstermiştir. 600-23 çeşidi ve Vural-Torbalı-2 genotipi sırası ile 5.88 adet/bitki ve 5.71 adet bitki-1 verim değerleri ile Opal F1 çeşidini izlemişlerdir. Sonuç olarak Opal F1, Bayrampaşa-Ildır, 600-23 ve Vural Torbalı-2 genotipinden yeni çeşit geliştirilirken ıslah materyali olarak, diğer çeşit ve genotip morfolojik özelliklerinden de üretici, tüketici ve sanayici beklentileri doğrultusunda yararlanılabileceği belirlenmiştir.
Referanslar
Alicandri, E., Paolacci, A.R., Catarcione, G., Del Lungo, A., Iacoponi, V., Pati, F., Mugnoza, G.S., Ciaffi, M., 2023. Morphological, molecular, and nutritional characterisation of the globe artichoke landrace “Carciofo Ortano”. Plants, 12(9): 1844.
Bayraktar, K., 1981. Sebze Yetiştirme, Cilt 3, Kültür Sebzeleri, Ege Üniversites Ziraat Fakültesi Yayınları, No:169, İzmir.
Bianco, V.V., 2011. The artichoke: a travelling companion in the social life, traditions and culture. Acta Horticulturae 942:25–40.
Anonim, 2022. Bornova Tarihi ve Coğrafi Yapısı www.bornova.gov.tr. (Erişim Tarihi: 11.12.2022).
Ciancolini, A., Rey, N.A., Pagnotta, M.A., Crino, P., 2012. Characterization of Italian spring globe artichoke germplasm: morphological and molecular profiles. Euphytica 186(2):433-443.
Duman, İ., Nas, Y., 2020. Tohumdan konservelik enginar (Cynara scolymus L.) üretiminde verim ve kalite özelliklerindeki değişimin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1-7.
Eser, B., İlbi, H., Düzyaman, E., 2004. Bazı yerel enginar çeşitlerinde genetik yapı farklılıklarının belirlenmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, 39s.
Eser, B., İlbi, H., Uğur, A., 2006. Enginar Yetiştiriciliği, Hasad Yayıncılık, İstanbul, ISBN:975- 8377-45-5, 64s.
Ierna, A., Mauromicale, G., Licandro, P., 2004. Yield and harvest time of globe artichoke in relation to nitrogen and phosphorus fertilization. In International Symposium Towards Ecologically Sound Fertilisation Strategies for Field Vegetable Production 700 (pp. 115-120).
Korkmaz, C., 2021. Konya ekolojik koşullarında enginarın (Cynara scolymus L.) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Keskin, L., Namal, H., 2019. Bazı enginar çeşitlerinde farklı uygulamaların verim ve verim unsurları üzerine etkileri. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 9(1): 8-13.
Sönmez, S., Çıtak, S., 2013. Bitki Beslemenin Temel Unsurları, Hasat Yayıncılık ve Reklamcılık Tarım San. Ltd. Şti, İstanbul, 176s.
Türkmen, Ö., Keskin, L., Yüceol, F., Çınar, O., Çınari N., Hacıküçük, A., Paksoy, M., Göktürk, R.S., 2021. Türkiye ve KKTC’deki Enginar (Cynara spp) Genotiplerinin Toplanması ve Morfolojik Karakterizasyonlarının Belirlenmesi. TAGEM/17/A07/P09/005, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya, 53s.
Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme), Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir, 440s.
Yanmaz, R., 2004. Sebzelerde çeşit geliştirme ile ilgili vizyonların oluşturulması. Tohum Teknolojisi Kursu, Menemen-İzmir.
Yılmaz, A., 2015. Sera koşullarında yetiştirilen iki farklı enginar çeşidinde (Cynara Scolymus L. cv. Bayrampaşa ve Starline F1) su-verim ilişkilerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
