Alternatif Gübrelerin Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum ssp. vulgare) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkisi
Özet Görüntüleme: 843
/ 
PDF İndirme: 550
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss3pp522-541Anahtar Kelimeler:
Ekmeklik buğday, hümik asit, kimyasal gübre, pgpr, tane verimi, verim öğeleriÖzet
Bu araştırma, 2016-17 ve 2017-18 kışlık yetiştirme sezonunda Van ekolojik şartlarında hümik asit, rizobakteri (PGPR) ve kimyasal (N+P) gübre uygulamalarının bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum ssp. vulgare) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede Altay-2000, Gelibolu, Saroz-95, Kırgız-95, Sultan-95, Karasu-90, Mızrak, Müfitbey ve Yakar-99 çeşitleri kullanılmıştır. Deneme Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesine ait deneme tarlalarında Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada, hümik asit, PGPR ve kimyasal gübre uygulamalarının buğday bitkisinde; m²’deki başak sayısı (adet), bitki boyu (cm), başakta tane sayısı (adet), , bin tane ağırlığı (g), toplam verim (kg/da) ve tane verimi (kg/da) üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma sonunda elde edilen verilere göre; m2 ’de başak sayısı 323-529 adet arasında, bitki boyu 71.5-101.6 cm, başakta tane sayısı 33.5-50.5 adet, bin tane ağırlığı 33.4-43.9 g, tane verimi 149-383 kg/da ve toplam verim 472-1137 kg/da arasında değişim göstermiştir. En yüksek tane verimi Kırgız-95 çeşidinde 405 kg/da ile geleneksel gübre uygulamasından elde edilirken, en düşük değer ise Gelibolu çeşidinde 149 kg/da ile kontrol parsellerinden elde edilmiştir.
Referanslar
Abou-Aly, H.E., Mady, M.A., 2009. Effect of humic acid and boifertilizers on wheat (Triticum aestıvum L.) productivity. Annals of Agric. Sci Moshtohor, 47(1): 112.
Anonim, 2018. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC Erişim Tarihi: 21.07.2020.
Akıncı, Ş. 2011 Hümik asitler, bitki büyümesi ve besleyici alımı Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1): 46‐56.
Ahmad, S., Daur, I., Gamıl Al-Solaımanı, S., Mahmood, S., Bakhashwaın, A., Madkour, M., Yasır, M. 2016. Effect of rhizobacteria inoculation and humic acid application on canola (Brassica napus L.) Crop. Pak. J. Bot, 48(5): 2109-2120.
Akhtar, N., Arshad, I., Shakir, M.A., Qureshi, M.A., Sehrish, J., Ali, L., 2013. Coınoculation with rhizobium and bacillus sp to ımprove the phosphorus availability and yield of wheat (Triticum aestivum L.). The Journal of Animal & Plant Sciences, 23(1): 190-197.
Ardekani, R.F., Majd, D., Mazaheri, G., Noor Mohammadi, A., 2008. Optimization using nitrogen in sustainable agriculture. Wheat With Nitrogen Fixing Bacteria Iranian Journal of Crop Sciences, 4: 79-66.
Baloach, N., Yousaf, M., Akhter, W.P., Fahad, S., Ullah, B., Qadir, G., Ahmed, Z.I., 2014. Integrated effect of phosphate solubilizing bacteria and humic acid physiomorphic attributes of maize International. J. Curr. Microbiol. App. Sci, 3(6): 549-554.
Başbağ, S., 2008. Effects of humic acid application on yield and quality of cotton (Gossypium hirsutum L.), Asian Journal of Chemistry, 20(3):1961-1966.
Baral, B.R., Adhikari, P., 2013. Effect of azotobacter on growth and yıeld of maize nepal agricultural research council, national maize research program, rampur, chitwan. Nepal SAARC J. Agri. 11(2): 141-147.
Bayram, M.E., Demir, L., Orhan, S., 2008. Doğu ve Güney Marmara Bölgesinde buğday tarımında farklı yetistirme tekniği çalısmaları. Ülkesel Tahıl Sempozyumu 2-5 Haziran, KONYA. 651.
Benz, M., Schink, B. ve Brune, A., 1998 Humic acid reduction by Propionibacterium freudenreichii and other fermenting bacteria. Appl. Environ. Microbiol; 64: 4507 4512.
Bhardwaj, K.K., Gaur, A.C., 1971. Studies on the growth stimulating action of humic acid on bacteria. Zentralbl. Bakteriol. Parasitenkd. Infektionskr. Hyg. 126:694699.
Doğan, R., Yürür, N., 1992. Bursa yöresinde yetiştirilen buğday çeşitlerinin verim komponentleri yönünden değerlendirilmesi uludağ üniversitesi. Ziraat Fak. Drg,9:4.
Delfine, S., Roberto, T., Ersilio, D., Arturo, A., 2005. Effect of foliar application of N and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agronomy for Sustainable Development. Springer Verlag/EDP Sciences/INRA, 25(2):183-191.
Dinç, S., Erakul, O., 2010. Bazı Ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L.) ekim sıklığının verim ve verim öğelerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2): 117–125.
Dinçsoy, M., Sönmez, F., 2016. Humik Asit ve Potasyum Uygulamalarının Kırık Buğdayın (Triticum aestivum L. var. delfii) Verim, Verim Kriterleri ve Besin Elementi İçerikleri İle Toprak Özellikleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi Ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Van. 450450.
Gençtan, T., Sağlam, N., 1992. Ekim zamanı ve ekim sıklığının üç ekmeklik buğday çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkileri. Türkiye Tahıl Sempozyumu 6-9 Ekim 1987, Bursa.171-181.
Karaman, M., Seydoşoğlu, S., Çam, B. 2020. Diyarbakır ili koşullarında augmented deneme deseninde ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin tarımsal özellikler yönünden incelenmesi. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 8(9):195-205.
Kaya, M., Atak, M., Çiftçi, C.Y., Ünver, S., 2005. Çinko ve humik asit uygulamalarının ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)’ da verim ve bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9: 3.
Kaptan, M.A., Aydın, M., 2012. Hümik asidin pamuk (Gossypium hirsutum L.) gelişimi ve kalite özellikleri üzerine etkileri. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 1: 291-299.
Kara, B., Akman, Z., 2007. Farklı tane iriliği ve ekim dertinliklerinin buğday (Triticum aestivum L.) ‘ın kök ve toprak üstü organlarının ilk gelişmesine etkisi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 193-202.
Kara, B., Gül, H., 2013. Alternatif Gübrelerin Ekmeklik Buğdayın Tane Verimi, Verim Komponentleri ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 8(2): 88-97.
Khan, R.U., Rashid, A., Ozturk, M.S., 2010. Impact of humic acid and chemical fertilizer applıcatıon on growth and grain yield of rainfed wheat (Trıtıcum aestıvum L.). Pakistan J. Agric. Res, 23: 113-121.
Kloepper, J.W., 1994. Plant growth–promoting rhizobacteria (Other Systems). In Okon Y., (Ed.), Azospirillum/Plant Associations. CRC Press, Boca Raton, FL, USA, pp. 111-118.
Kettlewell, P.S.İ., Griffiths, M.W.İ., Hocking, T.J., Wallington, D.J., 1998. Dependence of wheat dough extensibility on flour sulphur and nitrogen concentrations and the influence of oliar applid sulphur and nitrogen fertilisers. J.Cereal Sci, 28: 15-23.
Kün, E.,1983. Serin İklim Tahılları. A.U, Z.F., Yayın:875, Ankara.307.
Kün, E., 1996. Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No:1032, Ankara. 299. Meral, N., Çiftçi, C.Y., Ünver, S., 1998. A.Ü, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 7(1): 1998.
Nacar, A., 1995. Kahramanmaraş Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday(Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının İncelenmesi(Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Naseri, R., Maleki, A., Naserirad, H., Shebibi, S., Omidian, A., 2013. Effect of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on Reduction Nitrogen Fertilizer Application in Rapeseed (Brassica napus L.). Middle-East Journal of Scientific Research, 14(2): 213-220.
Pala, D., 2016. Farklı Ekim Sıklıklarının İki Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.)’ Çeşidinde Tane Verimi ve Bazı Verim Öğeleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi(Yüksek Lisans Tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilimdalı, Kırşehir. 64.
Poureidi, S., Yazdanpanah, M., Rokhzadi, A., Amiri, M., Fayazi, H., 2015. Effect of Plant growth Promoting Bacteria (Azospirillum, Azotobacter, Pseudomonas), Humic acid and Nitrogen Fertilizer on Growth and Yield of Wheat. Bull. Env. Pharmacol. Life Sci, 4(11): 82-87.
Sağlam, N., 1992. Trakya Koşullarında Beş Makarnalık Buğday Çeşidinde Farklı Azotlu Gübre Dozları ve Verilme Zamanlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri (Doktora Tezi). Trakya Üniv, Fen Bilimleri Enst, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ. 170.
Saber, Z., Pirdashti, H., Esmaeili, M., Abbasian, A., Heidarzadeh, A., 2012. World Applied Sciences Journal, 16(2):213-219.
Smith, G.P., Googing, M.J., 1998. Models of wheat grain quality considering climate, cultivar and nitrogen effects. Agricultural and Forest Meteorology, 94(1): 86-93.
Sönmez, F„ M.Ülker, N. Yılmaz, H.Ege, 1996. Farklı Ekim Sıklıklarının Bazı Kışlık Arpa Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Y.Y.Üniv. Zir.Fak. Derg. 6 (1): 133 J 46
Tosun, O., Yurtman, N., 1973. Ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L. em Thell) verime etkili morfolojik ve fizyolojik özellikler. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 23: 418-434.
TÜİK, 2019. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001Erişim tarihi:21.07.2020.
Uzun, B., 2012. Bakteri (Rhizobium leguminosarum L.) Aşılamasının Arpa, Fiğ ve Karışım Ekimlerinde Verim Ve Verimle İlgili Özelliklere Etkisinin Araştırılmas(Yüksek Lisans Tezi).Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Veysel, S., Alpaslan, K., Sevgi, B., 2011. The effect of different humic acid fertilization on yield and yield components performances of common millet (Panicum miliaceum L.) Scientific Research and Essays, 6(3): 663-669.
Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H., Esmaili, M.A., 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms (PSM) and plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on yield and yield components of corn (Zea mays L.). Int.J.Biolo. Life Sci, 5: 2.
Yıldız, N., 1986. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Ders Notları, Erzurum.
Zahir, Z.A., Asghar, H.N., Asif, M., Akhtar, M.J., 2007. Growth and yield of wheat as affected by compost enriched with chemical fertilizer, L-tryptophan and rhizobacteria.. Pak. J. Agri. Sci, 44(1):136-140.
Zengin, M., 1988. Organik Kompleks (Agrolig)’in Ayçiçeği Bitkisinin Azot-Fosfor Gübrelemesine Etkisi(Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
