Şanlıurfa İkinci Ürün Koşullarında Bazı İleri Soya (Glycine max. L.) Hat ve Çeşitlerinin Kalite ve Karakterizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi


Özet Görüntüleme: 226 / PDF İndirme: 143

Yazarlar

  • Erdal ERBİL GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
  • M. Atilla GÜR Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Anahtar Kelimeler:

Soya, ikinci ürün, verim Şanlıurfa, protein

Özet

Bu çalışma, bazı ileri soya hat ve çeşitlerinin Şanlıurfa ikinci ürün koşullarında kalite ve karakteriasyonunun belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, melezleme yöntemiyle geliştirilmiş olan, 11 ileri hat (KA08-03, KA08-06, KA08-07, KA08-08, KA08-09, 8-3-4, 11, 13, 17, 24, 27) ve 3 standart çeşit (Türksoy, Ataem-7, Bravo) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Gündaş Araştırma İstasyonu’nda 2015, 2016 yıllarında tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, çıkış gün sayısı, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, verim, hasat indeksi, nisbi büyüme oranı gibi morfolojik karakterizasyon özelliklerinin yanında, ham protein ve ham yağ gibi kalite özellikleri de incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; çıkış gün sayısı 5.33-7.67, çiçeklenme gün sayısı ise 31.75-38.17 gün arasında değişmiştir. İncelenen soya genotiplerin arasında tane verimi 226.69-370,51 kg da-1 hasat indeksi bakımından genotipler % 36.41-41.71 arasında, ham protein oranı %36.71 ile 40.07 arasında değişmiştir.

Referanslar

ACAR, N., 2014., Değişik Kökenli Farklı Soya [Glycine max L. Merrill.] Çeşitlerinin Kahramanmaraş Koşullarında Ana Ürün ve II. Ürün Olarak Verim ve Kalite Özelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 92s.

ALMACA, A., 1997. Değişik Bradyrhizobium japonicum İzolatları ile Aşılamanın Farklı Soya Çeşitlerinde GAP Bölgesinde Nodülasyon, N2- Fiksasyonu ve Verime Etkisi. 1.Trakya Toprak ve Gübre Sempozyumu, 20-22 Ekim, Tekirdağ, s.381-387.

AMARANTH, K.C.N., and VISWANATHA, S.R., 1993. Path Coefficient Analysis for Some Quantative Characters in Soybean. FIeld Crop Abstract, 46(3): 207.

AMTHOR, J.S., 2001. Effects of Atmospheric CO2 Concentration on Wheat Yield: Review of Results From Experiments Using Various Approaches to Control CO2 Concentration. Field Crops Research, 73: 1-34.

ANONİM, 2016a. https://goo.gl/0inosz, Erişim Tarihi:14.03.2016.

ARSLAN, B., GÜNEL, E., YILDIRIM, B., İLBAŞ, A.I., YILMAZ, N., ve DEDE, Ö., 1994. Soya Fasulyesinde (Glycine max L.) Bazı Verim ve Kalite Özelliklerinin Korelasyon ve Path Analizi Üzerinde Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1): 129-137.

ARSLAN, D., 2007. Soyada (Glycine max (L.) Merll), Ana ve İkinci Ürün Ekim Zamanlarında Yapılan Seleksiyonların Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 52s.

BAKOĞLU, A., ve AYÇİÇEK, M., 2005. Elazığ Şartlarında Soya Fasulyesinin [(Glycine max L.)] Tarımsal Özellikleri ve Tohum Verimi. Fırat Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(1): 52-58.

BAVEC, F., and BAVEC, M., 2001. Chlorophyll Meter Readings of Winter Wheat Cultivars and Grain Yield Prediction. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 32(17&18): 2709–2719.

BAYDAŞ, Y.M., 2009. Van Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max (L.) Merrill) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van, 67s.

BEYYAVAŞ, V., HALİLOĞLU, H., ve YILMAZ, A., 2007. İkinci Ürün Soya Tarımnda Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(37/4): 23-32.

BOARD, J.E., 2000. Light Interception Efficiency and Light Quality Effect Yield Compensation of Soybean at Low Plant Populations. Crop Science, 40(5): 1285- 1294.

CHATURVEDI, S., CHANDEL,A.S., and SINGH, A.P., 2012. Nutrient Management for Enhanced Yield and Quality of Soybean (Glycine max) and Residual Soil Fertility. Legume Research, 35(3): 175-184.

CANDOĞAN, B. N., ve YAZGAN, S., 2016. Yield and Quality Response of Soybean to Full and Deficit Irrigation at Different Growth Stages under Sub-Humid Climatic Conditions. Tarim Bilimleri Dergisi, 22(2): 129-144.

CİVELEK, T., 2006. Yapraktan Demir Uygulamasının Bazı Soya (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurları ile Önemli Kalite Özelliklerine Etkisi. Ondokuz Mayıs Ünivetsitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 57s.

COBER, E., and VOLDENG, H.D., 2000. Developing High-Protein, High-Yield Soybean Populations and Lines. Crop Science, 40(1): 39-42.

ÇETİN, S.H., 2010. Soyada Bakteri Aşılaması ve Fosfor Uygulamalarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 58s.

ÇOPUR, O., GÜR, M.A., DEMİREL, U., ve KARAKUŞ, M., 2009. Performance of Some Soybean [Glycine max (L.) Merr.] Genotypes Double Cropped in Semi-arid Conditions. Notulae Botaniae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 37(2): 85-91.

DINÇ, U., ŞENOL, S., SAYIN, M., THOMPSON, D. S., SOBEIH, W., ve RODRIGUEZ, G.1988. Güneydoğu Anadolu Topraklar (GAT) 1. Harran Ovası, Tubitak Tarım ve Ormancılık Araştırma Projesi, No: TOAG –433, Adana.

DOLAPÇI, F.,2012., Kahramanmaraş Koşullarında Bazı Soya [Glycine max L. ( Merill)] Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 45s.

EDWARDS, J., and PURCELL, L., 2005. Soybean Yield And Biomass Responses To Mincreasing Plant Population Among Diverse Maturity Groups. Crop Science Society of America, 45(5): 1770-1777.

EPLER, M., and STAGGENBORG, S., 2008. Soybean Yield and Yield Component Response to Plant Density in Narrow Row Systems. Online. Crop Management. doi:10. 1094/CM- 2008-0925-01-RS.

ERDOĞMUŞ, M., 2007. Soya Fasulyesi (Glycine Max (L.) Merr.)’ nde Erkenci Genotipler için Seleksiyonda Dikkate Alınacak Agronomik Özelliklerin Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 45s.

FAO, 2014. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. Erişim Tarihi:14.03.2017

GRAHAM, P.H., 1992. Stress Tolerance in Rhizobium and Bradyrhizobium, and Nodulation under Adverse Soil Conditions. Canadian Journal of Microbiology, 38(6): 475–484.

GREEN-TRACEWICZ, E., PAGE, E.R., and SWANTON, C.J., 2011. Shade Avoidance on Soybean Reduces Branching and İncreases Plant-To-Plant Variability in Biomass And Yield Per Plant. Weed Science, 59(1): 43-49.

GÜNEŞ, A., 2006. İkinci Ürün Soya (Glycine max (L.) Merll ] Tarımında Farklı Azot Doz ve Uygulama Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 60s.

GÜR, M. A., ÇOPUR, O., KARAKUŞ, M., ve DEMİREL, U., 2004. Harran Ovası Koşullarında Bazı Soya (Glycine max. L. Merill.) Genotiplerinin Verim ve Verim Öğelerinin Saptanması. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül Şanlıurfa, s.156-159.

HOFFMANN, W. A., and POORTER, H., 2002. Avoiding Bias in Calculations of Relative Growth Rate. Annals of Botany, 80(1): 37-42.

HOSSEINI, N. M., ELLIS, R.H., and YAZDI-SAMADI, B., 2001. Effects of Plant Population Density on Yield and Yield Components of Eight Isolines of cv. Clark (Glycine max L.). Journal of Agricultural Science Technology, 3(1): 131-139.

HUNGRIA, M., and FRANCO, A.A., 1993. Effects of High Temperature on Nodulation and Nitrogen Fixation by Phaseolus vulgaris L. Plant Soil, 149(1): 95-102.

KARAKUŞ, M., ARSLAN, H., HATİPOĞLU, H., ve RASTGELDİ, U., 2013. Harran Ovası Koşullarına Uygun Ana ve İkinci Ürün Bazı Soya Hat ve Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül, Konya, Cilt I, s.952-958.

KARASU, A., ÖZ, M., ve GÖKSOY, A.T., 2002. Bazı Soya Fasulyesi [Glycine max L. Merr.] Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Adaptasyonu Konusunda Bir Çalışma. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2): 25-34.

KHAN, S., LATIF, A., AHMAD, S.Q., AHMAD, F., and FIDA, M., 2011. Genetic Variability Analysis in Some Advanced Lines of Soybean (Glycine max L. Merr.). Asian Journal of Agricultural Sciences, 3(2): 138-141.

KOÇ, M., BARUTÇULAR, C., ve GENÇ, İ. 2003. Photosynthesis and Productivity of Old and Modern Durum Wheats in a Mediterraean Enivironment. Crop Sci., 43(6): 2089-2097.

KOLAY, B., 2007. Diyarbakır Koşullarında II. Ürün Soya Tarımında Farklı Toprak İşleme Yöntemlerinin Verim ve Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 66s.

KOLSARICI, Ö., GÜR, A., BAŞALMA, D., KAYA, M.D., ve İŞLER, N., 2005, Yağlı Tohumlu Bitkiler Üretimi Raporu, IV. Yağlı Tohumlu Bitkiler Sempozyumu, 18-22 Eylül, İstanbul, s.152-163.

KUSWANTORO, H., 2014. Relative Growth Rate of Six Soybean Genotypes Under Iron Toxicity Condition. International Journal of Biology, 6(3): 11-17.

LIU, X., JIN, J., HERBERT, S.J., ZHANG, Q., and WANG, G., 2005. Yield Components, Dry Matter, LAI and LAD of Soybeans in Northeast China. Field Crops Research, 93(1): 85-93.

MALIK, M.F.A., ASHRAF, M., QURESHI, A.S., and KHAN, M.R., 2011. Investigation and Comparison of Some Morphological Traits of the Soybean Populatıons Using Cluster Analysis. Pakistan Journal of Botany, 43(2): 1249-1255.

ÖNDER, M., ve AKÇİN, A., 1991. Çumra Ekolojik Şartlarında Nodozite Bakterisi (Rhizobium japonicum) ile Farklı Seviyelerde Azot Kombinasyonları Uygulanan Soya Çeşitlerinde Tane, Yağ ve Protein Verimi ile Verim Unsurları Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Doğa, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 15: 765-776.

ÖZTÜRK, F., 2015. Toprak İşleme Yöntemleri ve Bitki Sıklıklarının Ana ve İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Soya [Glycine max (L.) Merrill]’nin Büyüme – Gelişme ve Tohum Verimi Üzerine Etkileri. Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Diyarbakır, 199s.

PEDERSEN, P., and LAUER, JG., 2004. Soybean Growth and Development in Various Management Systems and Planting Dates. Crop Science, 44(2): 508-515.

PFEIFFER, T.L., CHO, Y., GIBSON, D.J., YOUNG, B.G., and WOOD, A.J., 2001. Utility of Trigonelline as a Biochemical Market for Interspecific Competition between Soybean and the Weed Common Waterhemp. Biologia Plantarum, 44(4): 619–622.

POEHLMAN, J.M., 1979. Breeding Field Crops, 2nd edition, The Avi Publishing Company, Inc., Connecticut, 483s.

REYNOLDS, M.P., SINGH, R.P., IBRAHIM, A., AGEEB, O.A.A., LARQUE-SAAVEDRA, A., and QUICK, J.S., 1998. Evaluating Physiological Traits to Complement Empirical Selection for Wheat in Warm Environments. Euphytica Research, 100(1&3): 85–94.

SARIMEHMETOĞLU, O., 2006. Çukurova Bölgesi Çiftçi Koşullarında Yetiştirilen Soya Ürününde Bazı Önemli Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 74s.

SINCLAIR, T.R., SOFFES. A.R., HINSON. K., ALBRECHT, S.L., and PFAHLER, P.L., 1991. Genotypic Variation in Soybean Nodule Number and Weight. Crop Science, 31(2): 301-304.

SÖĞÜT, T., 2005. Aşılama ve Azotlu Gübre Uygulamasının Bazı Soya Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2): 213-218.

YETİM, S., 2008. GAP Bölgesi Harran Ovası Koşullarında Azot ve Demir Gübrelemesinin İkinci Ürün Soya [Glycine max L. Merill] Bitkisinin Verimine ve Bazı Kalite Kriterlerine Etkisi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 173s.

YILMAZ, A., BEYYAVAŞ, V., CEVHERİ, İ., ve HALİLOĞLU, H., 2005. Harran Ovası Ekolojisinde İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Bazı Soya [Glycine max. L. Merrill.] Çeşit ve Genotiplerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 55-61.

İndir

Yayınlanmış

2019-12-12

Nasıl Atıf Yapılır

Erdal ERBİL, & M. Atilla GÜR. (2019). Şanlıurfa İkinci Ürün Koşullarında Bazı İleri Soya (Glycine max. L.) Hat ve Çeşitlerinin Kalite ve Karakterizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 3(1), 153–169. Geliş tarihi gönderen https://ispecjournal.com/index.php/ispecjas/article/view/91

Sayı

Bölüm

Makale