Bazı Haşhaş (Papaver somniferum L.) Çeşitlerinin Tokat Koşullarında Verim ve Alkaloid Özelliklerinin Belirlenmesi
Özet Görüntüleme: 666
/ 
PDF İndirme: 380
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss3pp693-703Anahtar Kelimeler:
Alkaloid, haşhaş, kapsül verimi, morfin, Papaver somniferum L., tohum verimiÖzet
Haşhaş, Papaver somniferum L. türü olan tek yıllık bir kültür bitkisidir. Bu çalışmanın amacı, Tokat-Kazova ekolojik koşullarında bazı haşhaş çeşitlerinin verim ve alkaloid özelliklerinin belirlenmesidir. Araştırmada bitki materyali olarak TMO 2, Kemerkaya 95, Tınaztepe, Bolvadin 95 ve Hüseyinbey çeşitleri kullanılmıştır. Denemede ekimler kışlık olarak tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne ait deneme tarlasında yapılmıştır. Çalışma sonucunda, kapsül verimi 103.45-156.58 kg da-1, tohum verimi 122.87-199.69 kg da-1, bitki boyu 123.97-130.16 cm, kapsül genişliği 40.52-51.55 mm, kapsül uzunluğu 36.94-47.50 mm, bitki tepecik sayısı 11.00-13.36 adet, bitki kapsül sayısı 2.22-3.97 adet, morfin oranı %0.372-0.793, kodein %0.006-0.092, oripavine %0.00-0.00, tebain, %0.000-0.062, papaverine %0.00-0.060 ve noskapin %0.008- 0.091 arasında değişmiştir.
Referanslar
Başer, KHC., Arslan, N. 2014. Medicinal and aromatic plants of the middle-east. Opium Poppy (Papaver somniferum L.) Springer Dordrecht Heidelberg, New York London.
Blaschek, W., Ebel, S., Hackenthal, E., Holzgrabe, U., Keller, K., Reichling, J., Schulz, V. 2006. Hager ROM 2006. Hagers handbuch der drogen und arzneistoffe. Springer Medizin Verlag, Heidelberg.
Boydak, E., Kavurmacı, Z. 2015. Doğu geçit bölgesinde bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitlerinin adaptasyonu. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 4, 1.
Çelik, İ. 2011. Development of SSR markers in poppy (Papaver somniferum L.). Master of Science in Molecular Biology And Genetics, İzmir.
Doğramacı, S. 2013. Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitlerinin melezlerinde verim ve verim öğeleri üzerine heterosis etkisinin araştırılması. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
Duru, M. 1993. Amasya ekolojisinde azot dozlarının bazı haşhaş çeşitlerinin bitkisel özelliklerine ve verimine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Erdurmuş, A. 1989. Haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarında fenolojik ve morfolojik karakterlerin morfin ve tohum verimiyle ilişkileri. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
Friedland, S. 2008. Food and Morality: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2007, Devon, Prospects Books
Işık, M., Erdal, H. 2015. Türkiye’nin madde kullanımı ve bağımlılığı ile mücadele politikasının değerlendirilmesi ve yeni bir model önerilmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 10 (2): 461-482.
İnan, Ş., Kaynak, M.A. 2016. Haşhaşta (Papaver somniferum L.) bazı tarımsal özellikler ile yağ ve morfin miktarının belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1): 121-125.
İncekara, F. 1964. Endüstri bitkileri ve ıslahı cilt II, yağ bitkileri. Ege Üniversitesi Yayınları, Ankara.
Karabük, B. 2012. Haşhaş (Papaver somniferum L.) genotiplerinde ekim sıklığı ile azotlu gübrelemenin tarımsal ve kalite üzerine etkileri. (Doktora tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Bölümü, Samsun.
Karadavut, U., Arslan, N. 2006. Yabancı kökenli haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşit ve popülasyonlarının bazı bitkisel özellikleri. Bitkisel Araştırma Dergisi. 1, 1-5.
Kennedy, D.O. 2014. Plants and the human brain. Oxford University Press, New York.
Küçük, Y.N. 1996. Türkiyenin çeşitli yörelerinde yetiştirilen haşhaş bitkilerinden alkaloidlerin ekstraksiyonu ve ekstraktların susuz ortamlarda özelliklerinin incelenmesi. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Ankara.
Marciano, M.A., Panicker, S.X., Liddil, G.D., Lindgren, D., Sweder, K.S. 2018. Development of a method to extract opium poppy (Papaver somniferum L.) DNA from heroin. Scientific reports, 2590./10.1038/s41598-018-20996-9.
Mishra, B.K., Rastogi, A., Siddiqui, A., Srivastava, M., Verma, N., Pandey, R., Sharma, N.C., Shukla, S. 2013. Opium poppy: Genetic upgradation through intervention of plant breeding techniques. 10.5772/53132.
Özgen, Y., Arslan, N., Bayraktar, N. 2017. F3 kademesindeki haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarının verim ve alkaloid oranlarının karşılaştırılması. 12. Tarla Bitkileri Kongresi, Elektronik Kongre Kitabı, Kahramanmaraş.
Patra, N.K., Ram, R.S., Chauhan, S.P., ve Singh, A.K. 1992. Quantitative studies on the mating system of opium poppy (Papaver somniferum L.). Theoretical and Applied Genetics. 84, 299-302.
Solanki, G. 2014. Variabilty and path analysis in opium poppy (Papaver somniferum L.). (Master of Science in Agriculture), Department of Plant Breeding and Genetics. Rajasthan College of Agriculture, Maharana Pratap Universty of Agriculture and Technology, Udaipur.
Yadav, H.K., Shukla, S., Singh, S.P. 2008. Discriminate function analysis for opium and seed yield in opium poppy (Papaver somniferum L.). Genetika, Vol. 40(2): 109-120.
Yazici, L., Yılmaz, G., Arslan, N., Gökalp, S. Özyılmaz, B. 2016. Determination of some botanical and agricultural characteristics in opium poppy (Papaver somniferum L.) varieties and lines, Book of Abstract, vii International Scientific Agriculture Symposium "Agrosym 2016", October-06-09 2016, Jahorina.
Yazici, L. Yılmaz G. 2017a. Determinatıon of plant and agricultural characteristics in some opıum poppy (Papaver somniferum L.) Varieties Cultivated as Winter and Summer, Poster Sunumu, International Symposium On Medıcınal, Aromatic and Dye Plants,, 05.10.2017 - 07.10.2017, Malatya.
Yazici, L., Yılmaz, G. 2017b. Determination of alkaloids and oil rates of some poppy (Papaver somniferum L.) varieties cultivated as winter and summer. Int. J. Sec. Metabolite, 4 (3): 359-362.
Yazici, L., Yılmaz, G., Gökalp, S. 2017. Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşit ve genotiplerinin alkaloid ve yağ oranlarının belirlenmesi. Araştırma Makalesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversiesi, Doğa Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 313-317.
Yazici, L. 2018. Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) diallel melezlerinde verim ve kalite özellikleri ile heterosis etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
