Farklı frekans ve dalga şekillerindeki ultrasonik seslerin Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) üzerindeki davranışsal etkisinin belirlenmesi
Özet Görüntüleme: 635
/ 
PDF İndirme: 451
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss2pp267-274Anahtar Kelimeler:
Ephestia kuehniella, ultrasonik, ses, pyralidae, Değirmen GüvesiÖzet
Zararlı böcekler ile mücadele için yapılan biyoteknik mücadele, böcek populasyonunu olumsuz yönde etkileyen tüm ses, koku ve görsel etmenler yardımıyla, böceklerin zararını, ekonomik zarar eşiğinin altına düşürmeyi hedeflemektedir. Biyoteknik mücadele yöntemlerinden biri de böceklere karşı ses dalgalarının kullanılmasıdır. Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)’nın da dâhil olduğu güveler timpanal organları ile avcı yarasaların çıkardıkları 20-200 kHz frekanstaki sesleri algılarlar. Uçuş sırasında ultrasonik ses algılayan bir pyralid güvesi hemen ani bir manevrayla ses kaynağından uzaklaşır veya kendini yere atarak hareketsiz kalmaktadır. Pyralid güvelerinin bu davranışından yola çıkarak, laboratuvar ortamında kurulan bir tercih testi düzeneğinde, 40-50 kHz (21 farklı frekans) arasındaki ultrasonik sesler sinüs ve kare dalga şekilleri ile E. kuehniella üzerinde 50 cm mesafeden uygulandı. Güvenin ultrasonik seslere maruz kaldığı zaman hareketsiz kalma veya kaçış davranışı incelendi. Araştırmanın sonucunda tercih tüneline bırakılan E. kuehniella’nın, hem ses verilmeyen kontrol uygulamasında hem de uygulanan bütün frekans ve dalga şekillerine karşı hareketsiz kaldığı tespit edildi.
Referanslar
Ahmad, A., Subramanyam, B. & Zurek, L. (2006). Responses of mosquitoes and German cockroaches to ultrasound emitted from a random ultrasonic generating device. Entomologia Experimentalis et Applicata, 123(1), 25-33.
Aflitto N., & Degomez T. (2014). Sonic pest repellents. College of Agriculture, University of Arizona (Tucson, AZ).
Anderson, J. & Mankin, R. W. (2003). Trapping female medflies (Ceratitis capitata) by broadcast of male calling song. First International Conference On Acoustic Communication By Animals, (pp 3-4), 27-30 July 2003 Maryland.
Alexander, R. (1957). Sound production and associated behavior in insects. The Ohio Journal of Science. 57(2), 101-113.
Anonymous (1981). Noise Effects Handbooks: A Desk Reference to Health and Welfare Effects of Noise. Environmental Protection Agency, (p.125), Washington D.C. (US).
Conner, W.E. (1999). Un chant d’appel amoureux: acoustic communication in moths. The Journal of experimental Biology, 202 (Pt 13), 1711–1723.
Dikilitaş, M., Balak, V., &Karakaş, S. (2016). Ses dalgalarının tarımsal ürünlerin muhafazası ve bitki gelişimi üzerine etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(4), 338-355.
Dikilitaş, M , Balak, V , Şimşek, E , Karakaş, S . (2018). Ses Dalgaları ile Mikroorganizmaların Kontrolü. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 22 (3) , 431-444. DOI: 10.29050/harranziraat.345131
Hansen, J. D. (2001). Ultrasound Treatments to Control Surface Pests of Fruit, HortTechnology horttech, 11(2), 186-188.
Huang, F., Subramanyam, B. & Taylor, R. (2003). Ultrasound affects spermatophore transfer, larval numbers, and larval weight of Plodia interpunctella (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Stored Products Research, 39(4), 413-422.
Huang, F. & Subramanyam, B. (2004). Behavioral and reproductive effects of ultrasound on the ındian meal moth, Plodia İnterpunctella. Entomologia Experimentalis et Applicata, 113(3), 157-164.
Huang, F. &Subramanyam, B. (2006). Lack of repellency of three commercial ultrasonic devices to the German cockroach (Blattodea: Blattellidae). Insect Science, 13, 61-66.
Greenfield, M.D. & Weber, T. (2000). Evolution of ultrasonic signalling in wax moths: discrimination of ultrasonic mating calls from bat echolocation signals and the exploitation of an antipredator receiver bias by sexual advertisement. Ethology Ecology & Evolution, 12 (3): 259-279.
Koehler, P.G, Patterson, R.S. & Webb, J.J. (1986). Efficacy of ultrasound for German Cockroach (Orthoptera: Blattellidae) and Oriental Rat Flea (Siphonoptera: Pulicidae) control. Journal of Economic Entomology, 79(4), 1027-1031.
Mamay, M., Mutlu, Ç. (2019). Optimizing container size and rearing density for rapid and economic mass rearing of Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae). Turkish Journal of Entomology, 43 (4), 395-408. DOI: 10.16970/entoted.562724
Njoroge, A. W., Mankin, R. W., Smith, B. W. & Baributsa, D. (2018). oxygen consumption and acoustic activity of adult Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Chrysomelidae: Bruchinae) during hermetic storage. Insects, 9(2), 45.
Njoroge A., Affognon H., Richter U., Hensel O., Rohde B., Chen D. &Mankin R. (2019). Acoustic, pitfall trap, and visual surveys of stored product ınsect pests in kenyan warehouses. Insects, 10(4), Insects. 2019; 10(4), 105. https://doi.org/10.3390/insects10040105
Reinhold, K., Greenfield, M. D., Jang, Y. & Broce, A. (1998). Energetic cost of sexual attractiveness: ultrasonic advertisement in wax moths. Animal Behaviour, 55(4), 905-913.
Pollack, G. S. & Imaizumi K. (1999). Neural analysis of sound frequency in insects. Bioessays 21(4), 295-303.
Potamitis I., Ganchev T. & Kontodimas D. (2009). On automatic bioacoustic detection of pests: the cases of Rhynchophorus ferrugineus and Sitophilus oryzae. J. Econ. Entomol. 102(4), 1681-1690.
Rees, D. 2007. Insects of stored grain. Australia, Collingwood VIC 3066: Csiro publishing 150 Oxford Street (PO Box 1139).
Salahi, S.,S., Rajabpour A., Rasekh A. & Farkhari M. (2016). Repellency and some biological effects of different ultrasonic waves on mediterranean flour moth, Ephestia kuehniella (Zeller) (Lepidoptera: Pyralidae). Journal Of Stored Products Research 69, 14-21.
Takacs, S.,Mistal, C. & Gries, G. (2003). Communication ecology of webbing clothes moth: attractiveness and characterization of male-produced sonic aggreration signals. J.Appl. Ent., 127, 127-133.
Trematerra P. & Pavan G. (1995). Ultrasound production in the courtship-behaivar of Ephestia cautella (Walk.), E. kuehniella Z. and Plodia interpuctella (Hb.) (Lepidopthera: Pyralidae). J. Stored Prod. Res., 31 (1), 43-48.
Uluca, M. (2016). Blatta lateralis Walker (Blattodea: Blattidae) üzerine ultrasonik zararlı kovucuların performansının ölçülmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Yücel, A. (1982). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ambarlanmış buğdaylarda ambar böceklerinin neden olduğu ürün kayıpları. Hasat Öncesi, Hasat Sonrası Ürün Kayıpları Seminer Bildirileri. T.C. T.O.B., Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü, Merkez İkmal Müdürlüğü Basımevi, Ankara, 473-480.
Zha Y., Chen J., Jin Z., Wang C. & Lei C. (2013). Effects of ultrasound on the fecundity and development of the Cotton Bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of Agricultural and Urban Entomology, 29(1), 93-98.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
