Farklı Sıra Arası Mesafeleri, Tavuk Gübresi Dozları Ve Tohum Ön Uygulamalarının Nohut (Cicer arietinum L.)’Un Verim Ve Verim Özellikleri Üzerine Etkileri
Özet Görüntüleme: 663
/ 
PDF İndirme: 389
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss4pp873-899Anahtar Kelimeler:
Cicer, gübre, nohut, rhizobium, sıra arası, solucan, tavukÖzet
Farklı sıra arası mesafeleri, tavuk gübresi dozları ve tohum ön uygulamalarının nohut (Cicer arietinum L.)’un verim ve verim özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma, 2016 ve 2017 yetiştirme sezonunda Siirt koşullarında yürütülmüştür. Denemeler bölünen bölünmüş parseller deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada 20, 30 ve 40 cm olmak üzere 3 farklı sıra arası mesafe ana parsellere; tohum ön uygulaması ve Mesorhizobium ciceri aşılama alt parsellere; tavuk gübresi dozları 0, 40, 120 ve 200 kg/da hesabına göre altın altı parsellere uygulanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre; bitki boyu 54.4-66.0 cm, ilk bakla yüksekliği 29.5-36.7 cm, bitkide bakla sayısı 29.3-43.9 adet/bitki, bitkide tane sayısı 29.4-44.9 adet/bitki, 100-tane ağırlığı 30.1-36.2 g ve tane verimi 83.4-253.7 kg/da değerleri arasında değişim göstermiştir. Sıra arası mesafelerin, ön uygulamaların ve tavuk gübresi dozlarının tane verimine etkileri önemli bulunmuştur. Sıra arası mesafe azaldıkça ve tavuk gübresi dozu arttıkça tane verimi artış göstermiştir. En yüksek tane verimi 190.3 kg/da ile 20 cm sıra arası mesafeden elde edilirken, ön uygulamalardan Mesorhizobium ciceri aşılaması 157.8 kg/da ile en yüksek tane verimini vermiştir. Tavuk gübresi uygulamasında ise 157.7 kg/da ile 200 kg/da dozundan elde edilmiştir. Sonuç olarak, Siirt ili ekolojik koşullarında yürütülen bu çalışmada en yüksek tane verimi 253.7 kg/da ile 20 cm sıra arası mesafe + Mesorhizobium ciceri + 40 kg/da tavuk gübresi uygulamasından elde edilmiştir.
Referanslar
Anonim, 2018. Siirt Meteoroloji Bölge Müdürlüğü Kayıtları, https://www. mgm.gov.tr/, [Erişim tarihi: 10.09.2019]
Anonim,2019a.http://www.alfatohum.com/tr/sayfalar.asp?b=d&ID=24&KatID=349&IcerikID=418, [Ziyaret Tarihi: 12.12.2019]
Anonim, 2019b. Ekosol Farm Katı Solucan Gübresi Analiz Sonuçları, https://www.ekosol.net [Erişim tarihi: 10.09.2019]
Anonim,2019c.http://www.intfarming.com/tavuk-gubresi-organik-gubre-biolife-25-kg-fiyati, [Ziyaret Tarihi: 12.12.2019]
Atmaca, E. 2008. Eskişehir koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında farklı ekim zamanı ve sıra arası mesafelerinin verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüksek lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 99s.
Atmaca, E., Çiftçi, C.Y., Çakır, S., Akın, R., Karaman, Y. 2009. Eskişehir koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarının farklı ekim zamanı ve sıra arası mesafelerden verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, Hatay.
Aytaç, H. 2004. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta sıra arası mesafesi ile tohum miktarının verim ve verim öğelerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 51s, Ankara.
Bakırtaş, E. 2009. Farklı dozlarda humik asit ve rhizobium bakteri aşılamasının mercimekte verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 44s.
Ceritoglu, M., Erman, M., 2019a. Tane baklagillerin ekim nöbetinde kullanılması. 6. International congress on matematics, engineering, natural and medical sciences, 8-10 Mart, Adana, 396-404.
Ceritoglu, M., Erman, M., 2019b. Organik tarımda mikrobiyolojik gübre kullanımının önemi. 6. International congress on matematics, engineering, natural and medical sciences, 8-10 Mart, Adana, 405-411.
Ceritoglu, M., Şahin, S., Erman, M., 2019. Vermikompost üretim tekniği ve üretimde kullanılan materyaller. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 6(2): 230-236.
Cihangir, H., Öktem, A. 2016. Bazı organik besin kaynaklarının cin mısırın (Zea mays L. everta) tane verimine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 24(2018): 60-71.
Çelik Albayrak, B. 2015. Farklı gübre tiplerinin bezelye (Pisum sativum L.)’nin verim ve verim özelliklerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 81s.
Çeri, K., 2018. Mardin derik koşullarında farklı bakteri suşlarının nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinde azot fiksasyonu ve verim üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 52s.
Çığ, F., 2010. Mikrobiyolojik ve inorganik gübrelemenin bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 137s.
Dere, S., Coban, A., Akhoundnejad, Y., Ozsoy, S., Dasgan, Y.D. 2019. Use of mycorrhiza to reduce mineral fertilizers in soilless melon (Cucumis melo L.) cultivation. Not. Bot. Horti. Agrobo, 47(4):1331-1336.
Eken, N., 2003. Bezelye (Pisum sativum L.)’ de ekim sıklığı ve bakteri aşılamasıın verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 162s.
Eker, S., 2019. Bazı nohut çeşitlerinde farklı gübre uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisi. Yüksek lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 82s.
Erdin, F., Kulaz, H., 2014. Van-Gevaş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin ikinci ürün olarak yetiştirilmesi. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, Special Issue (1): 910-914.
Erdoğan, C., 1997. Nohut bitkisinde bazı tarımsal özelliklerine gübrelemenin (N, P) ve aşılamanın etkisi. Yüksek lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay, 72 s.
Erdoğan, C., 2002. Hatay bölgesinde nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerini değişik rhizobium ırkları ile aşılamanın nodül oluşumu ve tane verimi üzerine etkileri Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 168.
Erkan, R., 1998. Tavuk gübresinin mısır ve çim bitkilerinin gelişimi üzerine etkilerinin araştırılması. Yüksek lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 95s.
Erman, M., 1998. Van ekolojik koşullarında azotlu gübre dozları ve rhizobium aşılamasının bazı kışlık mercimek çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 120 s.
FAO, 1990. Micronutrient, assessment at the country level: An international study. FAO Soil Bulletin by Sillanpaa, Rome.
Gül, S., 2018. II. Ürün olarak yetiştirilen soyada (Glycine max (L.) Merr.) organik gübre uygulamalarının verim unsurları ve bazı kalite kriterleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 73s.
Gürbüz, S., 2017. Farklı ekim zamanı ve sıra arası mesafelerinin nohutta (Cicer arietinum L.) Verim ve verim unsurlarına etkisi. Yüksek lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 46s.
Ikız, B., Dasgan, H. Y., Dere, S., 2020. Optimization of root spraying time for fresh onion (Allium cepa L.) cultivation in aeroponics. Acta Hortic. 1273. ISHS 2020.
İşlek, M.M., Ceyhan, E., 2015. Nohutta farklı bitki sıklıklarının tane verimi ve bazı tarımsal özellikler üzerine etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(1): 1-7.
İşler, E., Coşkan, A., 2009. Farklı bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılama yöntemlerinin soyada azot fiksasyonu ve tane verimine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (4): 324-331.
Kağan, S., 2012. Bakteri aşılama ve azot uygulamasının nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinde verim ve verim ögelerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 60s.
Kalaycı, M., 2005. Örneklerle Jump kullanımı ve tarımsal araştırma için varyans analizi modelleri. Eskişehir Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, No:21, Eskişehir.
Karasu, A., 1999. Nohutta (Cicer arietinum L.) farklı sıra aralıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana, Cilt III, 382-388.
Karasu, A., Öz, M., Doğan R., 2009. The effect of bacterial inoculation and different nitrogen doses on yield and yield components of some chickpea genotypes (Cicer arietinum L.). African Journal of Biotechnology, Vol. 8 (1), 59-64.
Kaya, M.D., 2000. Bezelye (Pisum sativum L.)’de Bakteri Aşılaması ve Azot Dozlarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Yüksek lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 46s.
Kıl, R., Paksoy, M., 2016. Organik ve inorganik gübrelerin Aksaray koşullarında karnabahar yetiştiriciliği üzerine etkileri. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 6(1): 40-46.
Kıraç, G. 2016. Farklı dozlarda humik + fulvik asit uygulamalarının yer fıstığı bitkisinde biyolojik azot fiksasyonuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 40s.
Meral, N., Çiftçi, C.Y., Ünver, S., 1998. Bakteri aşılaması ve değişik azot dozlarının nohut (Cicer arietum L,)’un verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1):44-59.
Ölmez, M., 2014. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta sıra arası mesafesi ile bitki sıklığının verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Yüksek lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 73s.
Polat E., Sönmez, S., Demir, H. Kaplan, M., 2001. Farklı organik gübre uygulamalarının marulda verim, kalite ve bitki besin maddeleri alımına etkileri. Türkiye 2. Ekolojik Tarım Sempozyumu, 14-16 Kasım 2001, Antalya.
Saylak, S. 2018. Nohut (Cicer arietinum L.), bakla (Vicia faba L.) ve bezelye (Pisum sativum L.)’de besin elementlerinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 81s.
Sepetoğlu, H., N. Nasır, 1988. Azotlu ve fosforlu gübreleme ile bakteri aşılamasının 2. ürün soyada verim, büyüme, nodozite oluşumu ve kalite üzerine etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25, 251-66.
Solaiman, A.R.M., Hossain, D. Rabbani, M.G., 2007. Influence of Rhizobium inoculant and mineral nitrogen on some chickpea varieties. Bangladesh J. Microbiol. 24(2): 146-150.
Soysal, S., Erman, M., 2020. Siirt ekolojik koşullarında mikrobiyolojik ve inorganik gübrelemenin Nohut (Cicer arietinum L.)’un verim, verim öğeleri ve nodülasyonu üzerine etkilerinin araştırılması. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 4(3): 649-670.
Soysal, S., Uçar, Ö., Erman, M., 2020a. Siirt ili ekolojik koşullarında farklı ekim sıklıklarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve bazı verim özelliklerine etkisi. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 2020(15): 785-795.
Soysal, S., Çığ, F., Erman, M., 2020b. Siirt ili koşullarında mikrobiyolojik ve inroganik gübrelemenin ekmeklik ve makarnalık buğdayda verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 7(9): 178-186.
Şahin, A., 2018. Bazı kuru fasulye çeşitlerinde (Phaseolus vulgaris L.) bakteri aşılama ve azot dozlarının verim ve verim unsurlari üzerine etkisinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya, 35s.
Şen, M.F., 2018. Fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) potasyum humat uygulaması ve bakteri aşılamasının verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Yüksek lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 47s.
Temel, N., 1999. Van ekolojik koşullarında farklı dozlardaki azotlu ve fosforlu gübreler ile bakteri aşılmasının (Rhizobium leguminosarum) kışlık kırmızı fırat-87 (Lens culinaris Medik.) mercimek çeşidinin verim ve verim öğelerine etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 97s.
Toğay, N., Engin, M., 2000. Van koşullarında sıra aralığı ve serpme ekimin mercimek (Lens culinaris Medic) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 6(4): 11-15.
Toğay, Y., Toğay, N., 2001. Nohutta (Cicer arietinum L.) farklı sıra aralıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (2): 32-35.
Toğay, N., Toğay, Y., Erman, M., Doğan, Y., Çığ, F., 2005. Kuru ve sulu koşullarda farklı bitki sıklıklarının bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (4): 417-421.
Tosun, O., Eser, D., 1975. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta ekim sıklığı araştırmaları, ekim sıklığına göre değişen bitki özellikleri ile verim arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 25 (1): 199-201.
Tunçtürk, R., Kulaz, H., Çiftçi, V., 2016. Farklı rhizobium suşları ve organik gübre uygulamalarının çemen (Trigonella foenum-graecum L.)’ de bazı tarımsal karakterler üzerine etkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(4): 475-483.
Yağmur, M., Engin, M., 2005. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta fosfor ve azot dozları ile bakteri (Rhizobium ciceri) aşılamanın bazı morfolojik özellikler ile tane verimi üzerine etkileri ve bazı bitkisel özellikler arasındaki ilişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2): 103-112.
Yıldırım, N., 2018. Bazı kuru börülce çeşitlerinde (Vigna unguiculata (L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 52s.
Yiğitoğlu D., Anlarsal A.E. 2012. Kahramanmaraş koşullarında farklı bitki sıklıklarının kışlık ve yazlık ekilen bazı nohut çeşitlerinde (Cicer arietinum L.) verim ve verim ile ilgili özelliklere etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(2): 11-20.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
