Siirt Ekolojik Koşullarında Mikrobiyolojik ve İnorganik Gübrelemenin Nohut (Cicer arietinum l.)’un Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri
Özet Görüntüleme: 623
/ 
PDF İndirme: 23
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss4pp921-937Anahtar Kelimeler:
Cicer arietinum L., mikrobiyolojik gübre, mesorhizobium ciceri, nohut, organik gübreÖzet
Siirt ekolojik koşullarında mikrobiyolojik ve inorganik gübrelemenin nohut (Cicer arietinum L.)’ un verim, verim öğeleri ve nodülasyonu üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma tesadüf bloklarında faktöriyel deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak 2016-2017 ve 2017-2018 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada simbiyotik bakteri olarak Mesorhizobium ciceri, asimbiyotik bakteri olarak azot bağlayıcı Basillus atrophaeus, fosfat çözücü olarak Basillus GC-group ve inorganik gübre olarak DAP gübresi kullanılmıştır. Araştırmada; tane protein oranı, protein verimi, tane fosfor içeriği, tane potasyum içeriği, tane nem oranı ve tanede toplam kuru madde oranı özellikleri incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, tane protein oranı %22.3-25.6, protein verimi 21.2-40.4 kg/da, tane fosfor içeriği %0.43-0.71, tane potasyum içeriği %0.96-1.58, tane nem oranı %4.02-6.01 ve tanede toplam kuru madde oranı %93.98-95.97 arasında değişim göstermiştir. Çalışmada en yüksek protein içeriği, Mesorhizobium ciceri + %50 DAP ve Bacillus atrophaeus (N) + %50 DAP uygulamaları ile elde edilmiştir. Sonuç olarak, mikrobiyolojik gübre kullanımının inorganik gübrelere tamamen bir alternatif olmamasına rağmen kullanım miktarının azalmasına olanak sağladığı tespit edilmiştir.
Referanslar
Afzal, A., A. Bano. 2008. Rhizobium and phosphate solubilizing bacteria improve the yield and phosphorus uptake in wheat (Triticum aestivum L.). International Journal of Agricultural Biology. 10:85-88.
Akdağ, C., Şehirali, S. 1994. Bakteri (Rhizobium ciceri) bulaştırma, azot dozları ve ekim sıklığının nohut (Cicer arietinum L.)’un bazı bitkisel ve kalite özeliklerine etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11: 87-100.
Aşık, F.F., 2018. Ana ürün yerfıstığı tarımında bakteri (Rhizobium sp.) ve azotlu gübre uygulamalarının bazı tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 142.
Atmaca, E., 2008, Eskişehir koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında farklı ekim zamanı ve sıra arası mesafelerinin verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 99.
Bakırtaş, E., 2009. Farklı dozlarda humik asit ve rhizobium bakteri aşılamasının mercimekte verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 44.
Ceran, F., Önder, M. 2016. Farklı dönemlerde ekilen nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinde bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi, Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(1): 25-29.
Ceritoglu, M., Erman, M., 2019a. Tane baklagillerin ekim nöbetinde kullanılması, 6. International congress on matematics, engineering, natural and medical sciences, 8-10 Mart, Adana, 396-404.
Ceritoglu, M., Erman, M. 2019b. Organik tarımda mikrobiyolojik gübre kullanımının önemi, 6. International congress on matematics, engineering, natural and medical sciences, 8-10 Mart, Adana, 405-411.
Cleyet-Marel, J.C., DI Bonito, R., Beck, D.P. 1990. Chickpea and its root-nodule bacteria: implications of their relationships for legume inoculation and biological nitrogen fixation, CIHEM-Options Mediterraneennes, (9): 101- 106.
Çakmakçı, R., Dönmez, M. F., Erdoğan, Ü. 2007. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barley, seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacterial counts. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31: 189-199.
Çığ, F. 2010. Mikrobiyolojik ve inorganik gübrelemenin bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 9.
Dere, S., Coban, A., Akhoundnejad, Y., Ozsoy, S., Dasgan, Y.D. 2019. Use of mycorrhiza to reduce mineral fertilizers in soilless melon (Cucumis melo L.) cultivation. Not. Bot. Horti. Agrobo, 47(4):1331-1336.
Dixit J.P., Dubey O.P., Soni P. 1993. Effect of sowing date and irrigation on yield and nutrient uptake by chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars under Tawa Command area. Indian Journal of Agronomy, 38(2): 227-231.
Erdemci, İ. 2012. Güneydoğu anadolu bölgesi koşullarında farklı nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin yazlık ve kışlık ekimlerinde bazı tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 241s.
Erman, M. 1998. Van ekolojik koşullarında azotlu gübre dozları ve rhizobium aşılamasının bazı kışlık mercimek çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması, Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 2-4.
Erdoğan, C. 2002. Hatay bölgesinde nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerini değişik rhizobium ırkları ile aşılamanın nodül oluşumu ve tane verimi üzerine etkileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 168.
Erman, M., Çığ, F., Oğuz, F., Toğay, N., Toğay, Y. 2007. Bezelyede (Pisum sativum ssp arvense L.) tane verimi ve tanede besin elementi içeriği üzerine farklı azot ve rhizobium aşılamasının etkisi, Gap V. Tarım Kongresi, 283-287.
Erman, M., Tüfenkçi, S. 2004. Farklı ekim zamanlarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verimle ilgili karakterlere etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(3): 342-345.
Erman, M., Çığ, F., Çelik, M., 2012b. Potasyum uygulamasının farklı nohut çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (1): 124-127.
Eser, D., Geçit, H.H., Avcıoğlu, R., Çiftçi. C.Y., Soya, H., Emeklier, H.Y. 1990. Türkiye'de yemeklik ve yemlik baklagil üretimi ve sorunları. Zir. Müh. III. Teknik Kongresi, 8-12 Ocak. s.351-359, Ankara.
FAO, 1990. Micronutrient, Assessment at the Country Level: An International Study, FAO Soil Bulletin by Sillanpaa, Rome.
Geçit, H. 1995. Yemeklik tane baklagiler uygulama kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1419, Uygulama Kılavuzu, 241, Ankara, 78-79.
İmriz, G., Özdemir, F., Topal, İ., Ercan, B., Taş, MN., Yakışır, E., Okur, O. 2014. Bitkisel üretimde bitki gelişimini teşvik eden Rizobakteri (PGPR)'ler ve etki mekanizmaları, Elektronik Mikrobiyoloji Dergisi, 12 (2): 1-19.
Kaçar, O., Çakmak, F., Çöplü, N., Azkan, N., 2004. Bursa koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında (Cicer arietinum L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 18(2): 123-135.
Kamiloğlu.,Ö., Toğay., N. 2011. Van koşullarında farklı dozlarda uygulanan azot ve kükürdün nohut (Cicer arietinum L.)’ta verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması, Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller Cilt 1 Sf. 757-640. 12-15 Eylül.
Kaya, M., Karaman, R., Çapar, M. 2016. Göller bölgesi illerinde yetiştirilen nohut genotiplerinin bazı kalite ve teknolojik özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (özel sayı-1): 184- 190.
Kucey, R.M.N., Janzen, H. H., 1987. Effect of VAM and reduced nutrient availability on growth and phosphorus and micronutrient uptake of wheat and field beans under greenhouse conditions. Plant and Soil. 104 (1): 71 – 78.
Mut, Z., Gülümser, A. 2005. Bakteri aşılaması ile birlikte çinko ve molibden uygulamasının Damla-89 nohut çeşidinin bazı kalite özellikleri üzerine etkileri. OMÜ Ziraat. Fakültesi Dergisi, 20 (2): 1-10.
Matur, S. 2009. Farklı yaşlardaki rhizobium kültürleri ile aşılamanın mercimek bitkisinin verim unsurları üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 69s.
Öden, E. 2012. Soya bitkisinde bakteri aşılaması, fosfor ve demir uygulamalarının nodülasyon ve n2 fiksasyonuna etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antakya, 119s.
Öztürk, A., Çağlar, Ö., Şahin, F., 2003. Yield response of wheat and barley to inoculation of plant growth promoting rhizobacteria at various levels of nitrogen fertilization, Journal of Plant Nutrition Soil Science, 166: 262-266.
Öztürk, F. 2011. Ön bitki, toprak işleme ve azot kaynağının ikinci ürün soyada verim, kalite ve nodül oluşumu üzerine etkileri. Yüksek lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 111s.
Rivas, R., García-Fraile, P., Velázquez, E., 2009. Taxonomy of bacteria nodulating legumes. Microbiology Insights, (2): 51-69.
Rokhzadi, A., Toashih, V. 2011, Nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer arietinum L.) inoculated with plant growth-promoting rhizobacteria. Australian Journal of Crop Science, 5: 44–48
Salantur, A. 2003. Erzurum pasinler ovalarındaki buğdaygil bitkilerinin yetiştiği topraklardan izole edilen asimbiyotik bakteri suslarının buğday ve arpada gelişme ve verim üzerine etkileri, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 139s.
Sepetoğlu, H. 1988. Mercimekte çeşit ve bitki sıklığının büyüme ve verim üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (2): 71-76.
Şehirali, S. 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089, Ders Kitabı: 314, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Toğay, Y., Toğay, N., Erman, M., Çığ, F., 2004. Van ilinde tarla bitkileri yetiştiriciliği ve yemeklik tane baklagillerin durumu, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (1): 45-49.
Tosun, O., Eser, O. 1978. Mercimek (Lens culinaris Medic.)’te ekim sıklığı araştırmaları, ı. ekim sıklığının verim üzerine etkileri. AÜ Ziraat Fakültesi Yıllığı, 28 (1): 218-236.
Temel, N. 1999. Van ekolojik koşullarında farklı dozlardaki azotlu ve fosforlu gübreler ile bakteri aşılmasının (Rhizobium leguminosarum) kışlık kırmızı fırat-87 (Lens culinaris Medik.) mercimek çeşidinin verim ve verim öğelerine etkilerinin belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 97.
Tunçtürk, R., Kulaz, H., Çiftçi, V. 2016. Farklı rhizobium suşları ve organik gübre uygulamalarının çemen (Trigonella foenum-graecum L.)’ de bazı tarımsal karakterler üzerine etkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (4): 475-483.
Turan, V. 2016. Achillea bitkisi uçucu yağı ve rhizobium bakterileri ile aşılamanın fasulye (Phaseolus vulgaris)’de bitki gelişimi, toprağın biyolojik ve biyokimyasal özellikleri üzerine etkileri, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 68s.
Uçar, 2019. Nohut yetiştiriciliğinde organik madde içeren gübrelerin önemi. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 3(1): 116-127.
Uçar, Ö., Erman, M. 2020. Farklı sıra arası mesafeleri, tavuk gübresi dozları ve tohum ön uygulamalarının nohut (Cicer arietinum L.)’un nodülasyonu üzerine etkileri. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 7(11):96-109.
Uçar, Ö., Soya, H.,2020. Tokat/Niksar koşullarında bazı yaygın fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının ot ve tohum verimi ile verim özelliklerine etkisi. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Naturel Science, 13(5):112-119.
Uçar, Ö., Soysal, S., Erman, M. 2020. Siirt ili ekolojik koşullarında yetiştirilen bazı bakla (Vicia faba L.) çeşitlerinin tane verimi ve verim özelliklerinin belirlenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi 4(3): 542-549.
Verma, J.P., Yadav, J., Tiwari, K.N. 2009. Effect of Mesorhizobium and plant growth promoting rhizobacteria on nodulation and yields of chickpea. Biological Forum 1 (2): 11–14.
Wiryawan K.G. 1997. Final Raport For Project: UQ21E New Vegetable Protein For Layers. Departman of Animal Production, The University of Queensland Gatton, 4345, 1-102.
Yılmaz, N., Kulaz, H., Erman, M., 1996. Siirt ekolojik koşullarına adapte olabilecek mercimek çeşitlerinin verim ve adaptasyon özellikleri üzerine araştırmalar, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2): 1-9.
Yiğitoğlu, D. ve Anlarsal, A.E., 2012. Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının Kışlık ve Yazlık Ekilen Bazı Nohut Çeşitlerinde (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim ile İlgili Özelliklere Etkisi. Çukurovası Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 27 (2): 11-
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
