GAP Koşullarında Bazı Tane Sorgum Genotiplerinin Verim Potansiyellerinin Saptanması
Özet Görüntüleme: 200
/ 
PDF İndirme: 147
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7309635Anahtar Kelimeler:
Sorgum (Sorghum bicolor L. Moench), tane verimi, genotipÖzet
Bu araştırma, bazı tane sorgum genotiplerinin, GAP bölgesinde ikinci ürün koşullarında tane verimi ve verim komponontlerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, ulusal ve uluslararası kaynaklardan elde edilen 18 sorgum (Sorghum bicolor L. Moench) genotipi materyal olarak kullanılmıştır. Tarla denemeleri, 2020 yılında GAP koşullarını temsil eden Akçakale/Şanlıurfa’da ikinci ürün koşullarında, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ekimler, her genotip 4 sıra, sıra arası 70 cm ve sıra üzeri 15 cm olacak şekilde elle yapılmıştır. Araştırmada genotiplere göre değişmekle birlikte sırasıyla çiçeklenme gün sayısının 65.00 - 82.00 gün, fizyolojik olgunlaşma gün sayısının 96 - 109 gün bitki boyunun 122.07 - 238.22 cm, salkımda tane ağırlığının 14.53 - 54.97 g, bin tane ağırlığının, 12.57 - 29.35 g ve tane veriminin 138.07 - 522.25 kg/da arasında değiştiği saptanmıştır. Tane verimi açısından ön plana çıkan genotiplerin orta geçci ve dik büyüme tabiatına sahip oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Macia Big ve L20 sorgum genotiplerinin hem tane verimleri hem de verim öğeleri açısından ön plana çıktığı ve GAP bölgesi ikinci ürün koşulları için önerilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Abdelgadir, M., Abbas, M., Järvi, A., Elbagir, M., Eltom, M., Berne, C. 2005. Glycaemic and insulin responses of six traditional Sudanese carbohydrate-rich meals in subjects with Type 2 diabetes mellitus. Diabetic Medicine, 22:213-217.
Abduselam, F., Tegene, S., Legese, Z., Tadesse, F., Biri, A., Tessema, T. 2018. Evaluation of early maturing sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) varieties, for yield and yield components in the lowlands of Eastern Hararghe. Asian Journal of Plant Science and Research, 8(1): 40-43.
Anglani, C. 1998. Sorghum for human food: a review. Plant Foods for Human Nutrition, 52: 85-89.
Anonim, 2010. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Sorgum (sorghum spp.), Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü. http://www.ttsm.gov.tr /TR/belge/1-296/teknik-talimatlar.html, Ankara, (Erişim tarihi:14.01.2020.)
Avcı, S., İleri, O., Kaya, M.D. 2018. Sorgumda farklı tohum miktarlarının verim öğeleri ile çimlenme özellikleri üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2): 1-7.
Ayan, U. 2008. Marmara bölgesi’nde yetiştirilen silajlık (Sorgum bicolar Moeneh) ve tane sorgum (Sorgum vulgare L.) genotiplerinin verim, tarımsal karakterler ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ, 59s.
Bazaluk, O., Havrysh, V., Fedorchuk, M., Nitsenko, V. 2021. Energy assessment of sorghum cultivation in Southern Ukraine. Agriculture, 11 (695): 1-22.
Belay, F., Meresa, H. 2017. Performance evaluation of sorghum [Sorghum bicolor (L.) Moench] hybrids in the moisture stress conditions of Abergelle District, Northern Ethiopia. Journal of Cereals and Oilseeds, 8(4):26-32.
Bennett, F.W. 1990. Modern grain sorghum production. University of Lowa Press, Lowa City, 178.
Carson, L., Setser, C., Sun, X.S. 2000. Sensory characteristics of sorghum composite bread. International Journal of Food Science & Technology, 35: 465-471.
Çeçen, S., Öten, M., Erdurmuş, C. 2005. Batı Akdeniz sahil kuşağında sorgum, Sudan otu ve mısırın II. ürün olarak değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (3):337-341.
Doggett, E. 1988. Sorghum. Second Edition, ISBN: 978-0-582-46345-5. John Wiley & Sons, Inc., New York, NY, USA. 512 P.
Dok, M., Çelik A.E., Aksoy, M., Yücel, C. 2021. Çukurova koşullarında yetiştirilen tatlı sorgum posasından elde edilen peletlerin yanma özelliklerinin belirlenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi 5(4): 820-832.
El Naim, A.M., Ibrahim, İ.M., Abdel Rahman, M.E., Ibrahim, E.A. 2012. Evaluation of some local sorghum (Sorghum bicolor L. Moench) genotypes in rain-fed. International Journal of Plant Research, 2(1): 15-20.
Erdurmus, C., Yucel, C., Cınar, Ç., Yegin, A.B., Öten, M. 2018. Bioethanol and sugar yields of sweet sorghum. The International Journal of Engineering and Science, 7 (11):21.26.
Ezeaku, I.E., Mohammed, S.G. 2006. Character association and path analysis in grain sorghum. African Journal of Biotechnology, 5 (14):1337-1340, 16 July 2006 Available online at http://www.academicjournals.org/AJB ISSN 1684–5315 © 2006 Academic Journals.
FAO, Food and Agricultural Organization, 1999. FAO Quart. Bulletin, Statistics 12:33-38.
Farrar, J.L., Hartle, D.K., Hargrove, J.L., Greenspan, P. 2008. A novel nutraceutical property of select sorghum (Sorghum bicolor) brans: inhibition of protein glycation. Phytotherapy Research, 22:1052-1056.
Fernandez, C.J., Fromme, D.D., Grichar, W.J. 2012. Grain sorghum response to row spacing and plant populations in the Texas coastal Bend region. International Journal of Agronomy, Article ID 238634, 6.
Ghasemi, A., Ghasemi, M.M.,Pessarakli, M. 2012. Yield and yield components of various grain sorghum cultivars grown in an arid region. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10 (1): 455-458.
Gondal M.R., Hussain, A., Yasin, S., Musa, M., Rehman, H.S. 2017. Effect of seed rate and row spacing on grain yield of sorghum. SAARC Journal Agriculture, 15(2): 81-91.
Grassi, G. 2001. Sweet sorghum: one of the best world food-feed-energy crop. http://web.taflorence.it/uploads/media/LAMNET_sweet_sorghum.pf
Gul, İ., Saruhan, V. 2005. Determination of yield and yield components of grain sorghum cultivars grown as second crop. Journal of Agronomy, 4: 61-66.
House, R.L. 1985. A Guide To Sorghum Breeding. ICRISAT. 245 P. İndia. http://oar.icrisat.org/2736/1/53726.pdf
Hugo, L.F., Rooney, L.W., Taylor, J.R.N. 2003. Fermented sorghum as a functional ingredient in composite breads. Cereal Chemistry, 80: 495- 499.
Kebede, H., P. K. Subudhi, D. T., Rosenow, H., Nguyen, T. 2001. Qauntittive traits loci influences drought tolerance grain sorghum (Sorghum bicolor L. Moench). Theoretical and Applied Genetics, 103: 266-276.
Kumuk, T., Avcıoğlu, R. 1986. Sorgum yetiştiriciliği ve hayvan beslemedeki yeri ve önemi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:485. 28 s. Bornova-İzmir.
Lakshmi, K.B., Vimala, V. 1996. Hypoglycemic effect of selected sorghum recipes. Nutrition Research, 16:1651-1658.
Oyier, M., Owuoche, J., Cheruiyot, E., Oyoo, M., Rono, J. 2016. Utilization of Sorghum (Sorghum bicolor L. Moench.) hybrids in Kenya: A review. International Journal of Agronomy and Agricultural Research, 9:65-76.
Park, J.G., Lee, S.H, Chung, I.M., Park, Y. 2012. Sorghum extract exerts an anti-diabetic effect by improving insulin sensitivity via PPAR-γ in mice fed a high-fat diet. Nutrition Research and Practice, 6:322-327.
Ranjith, P., Ghorade, R.B. Kalpande, V.V., Dange, A.M. 2017. Genetic variability, heritability and genetic advance for grain yield and yield components in sorghum. International Journal of Farm Sciences, 7(1): 90-93.
Saeed, M., Francis, C.A. 1986. Yield stability in relation to maturity in grain sorghum. Crop Science, 83-683-687.
Sağlamtimur, T., Gülcan, H., Tükel, T., Tansı, V., Anlarsal, A.E., Hatipoğlu, R. 1986. Çukurova koşullarında yem bitkileri adaptasyon denemeleri, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(3): 37-51.
Sağlamtimur, T., Tansı, V., Baytekin, H. 1988. Çukurova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silaj sorgum çeşitlerinin bazı tarımsal karakterlerinin saptanması üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3): 40-50
Schmitt, J., Wulff, R.D. 1993. Light spectral quality, phytochrome and plant ompetition. Trends Ecology & Evolution, 8(4): 47-51.
Schmitt, J., Wulff, R.D. 1993. Light spectral quality, phytochrome and plant ompetition. Trends Ecology & Evolution, 8(4): 47-51.
Semahegn, Z., Teressa, T., Asrat, Z., Begna, T., Yali, W., Gichele, H., Mekonnen, M., Tariku, A., Bejiga, T. 2020. Evaluation of high land sorghum (Sorghum bicolor L. Meonch) varieties for yield performance. Journal of Natural Sciences Research, 11 (23): 13-16.
Sharma, K. K., Ortiz, R. 2000. Program for the application of genetic transformation for crop improvement in the semi-arid tropics. In vitro Cellular & Developmental Biology Plant, 36: 83-92.
Snider, J.L., Raper, R.L., Schwab, E.B. 2012. The effect of row spacing and seed rate on biomass production and plant stand characteristics of non-irrigated photoperiodsensitive sorghum (Sorghum bicolor L. Moench). Industrial Crops and Products, 37 (3): 527-535.
Teressa, T., Bejiga, T., Semahegn, Z., Seyoum, A., Kinfe, H., Nega, A., Ayele, L., Nadew, D., Salah, M., Siraw, S., Bekele, M., Mitiku, S., Ayalew, T. 2021. Evaluation of advanced sorghum (Sorghum bicolor L. Moench) hybrid genotypes for grain yield in moisture stressed areas of Ethiopia. Journal of Agricultural Science and Food Technology, 7(2): 212-219.
Tuinstra, M.R., Grote, E.M., Goldsbrough, P.B., Ejeta, G. 1997. Genetic analysis of post-flowering drought tolerance and components of grain development in (Sorghum bicolor L. Moench). Molecular Breeding, 3:439-448.
Yurtsever, N. 2011. Deneysel İstatislik Metotları. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Yayınları Genel Yayın No: 121 Teknik Yayın No 56, 800s.
Yücel, C., Erkan, M.E. 2020. Evaluation of forage yield and silage quality of sweet sorghum in the Eastern Mediterranean region. Journal of Animal and Plant Science, 20(4): 923-930.
Yücel, C., Yücel, D., Hatipoğlu, R., Dweikat, İ. 2022. Research on the potential of some sweet sorghum genotypes as bioethanol source under Mediterranean conditions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 46: 141-151.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
