Siirt Ekolojik Koşullarında Mikrobiyolojik Ve İnorganik Gübrelemenin Nohut (Cicer arietinum l.)’un Verim, Verim Öğeleri Ve Nodülasyonu Üzerine Etkilerinin Araştırılması
Özet Görüntüleme: 726
/ 
PDF İndirme: 42
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss3pp649-670Anahtar Kelimeler:
Cicer arietinum L., gübre, Mesorhizobium ciceri, nohut, organikÖzet
Siirt ekolojik koşullarında mikrobiyolojik ve inorganik gübrelemenin nohut (Cicer arietinum L.)’ un verim, verim öğeleri ve nodülasyonu üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma tesadüf bloklarında faktöriyel deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak 2016-2017 ve 2017-2018 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada simbiyotik bakteri olarak Mesorhizobium ciceri, asimbiyotik bakteri olarak azot bağlayıcı Basillus atrophaeus, fosfat çözücü olarak Basillus GC-group ve inorganik gübre olarak DAP gübresi kullanılmıştır. Araştırmada; bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, ana dal sayısı, yan dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, 100 tane ağırlığı, tane verimi, biyolojik verim, hasat indeksi, bitkide nodül sayısı, nodül yaş ağırlığı ve nodül kuru ağırlığı incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, bitki boyu 52.1-59.3 cm, ilk bakla yüksekliği 32.0-38.0 cm, ana dal sayısı 2.46-3.36 adet/bitki, yan dal sayısı 4.03-5.90 adet/bitki, bitkide bakla sayısı 16.0-35.3 adet/bitki, bitkide tane sayısı 14.7-33.1 adet/bitki, 100 tane ağırlığı 30.3-34.2 g, tane verimi 86.0-174.0 kg/da, biyolojik verim 247.7-613.7 kg/da, hasat indeksi %26.3-34.8, bitkide nodül sayısı 28.3-44.6 adet/bitki, nodül yaş ağırlığı 1.504-2.507 g ve nodül kuru ağırlığı 0.235-0.443 g arasında değişim göstermiştir. Araştırma sonucunda en yüksek tane verimi Bacillus atrophaeus (N)+ DAP %50 uygulamasında 174.0 kg/da olarak elde edilmiştir.
Referanslar
Abdalla, A.S., Osman, A.G., Abdelgani, M.E., Rugheim, A.M.E. 2011. Effects of biological and mineral fertilization on nodulation, nitrogen and phosphorus content and yield of chick pea (Cicer arietinum L.), Advances in Environmental Biology, 5 (9): 2886-2894.
Aktaş, M. 1994. Bitki besleme ve toprak verimliliği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ders Kitabı: 395, Yayın No: 1361, Ankara.
Akçin, A. 1988. Yemeklik tane baklagiller, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 8, Konya, 12-14.
Akman, Y.Ö. 2017. Rhizobium ve mikoriza uygulamalarının fasulye (Phaseolus vulgaris L.)’nin tane verimi ve bazı tarımsal karakterleri üzerine etkileri, doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 157s.
Anonim, 2020. <http://www.alfatohum.com/tr/sayfalar.asp?b=d&ID =24 &KatI D=349&Ic erikID=418>, [Ziyaret Tarihi: 10.01.2020]
Anonim, 2018. , [Ziyaret Tarihi: 10.12.2018].
Bakoğlu A. ve Memiş, A., 2002. Farklı oranlarda ekilen adi fiğ (Vicia sativa L.) ve arpa (Hordeum vulgare L.) karışımlarında tohum verimi ve bazı özelliklerin belirlenmesi, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14 (1), 29-35.
Bakoğlu, A. 2009. Elazığ ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. HR. Ü.Z.F.Dergisi, 13(1): 1-6.
Behera, U.K., Rautaray, S.C. 2010. Effect of biofertilizers and chemical fertilizers onproductivity and quality parameters of durum wheat (Triticum turgidum) on a vertisol of central ındia, Archives of Agronomy and Soil Science 56(1): 65–72.
Ceritoğlu, M., Şahin, S., Erman, M. 2019. Vermikompost üretim tekniği ve üretimde kullanılan materyaller. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(2): 230-236.
Ceritoğlu, M., Erman, M. 2019. Kurak koşullarda yetiştirilen börülcede azot dozlarının klorofil içeriği, tane verimi ve bazı morfolojik özellikler üzerine etkisi. ISPEC International conference on agriculture and rural development-II s. 2-7, Kiev.
Çakmakçı, R., Dönmez, M. F., Canbolat, M., Şahin, F. 2005a. Sera ve farklı tarla kosullarında bitki gelisimini tesvik edici bakterilerin bitki gelisimi ve toprak özelliklerine etkisi, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya.
Çakmakçı, R., Dönmez, M. F., Erdoğan, Ü., 2007. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barley, seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacterial counts. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31: 189-199.
Çakır, S., Azkan, N. 2009. Eskişehir ekolojik koşullarında yetiştirilen nohut (Cicer arietinum L.) çeşitleri üzerine etkin bakteri suşları (Rhizobium spp) ile aşılama ve azot dozu uygulamalarının etkileri, Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim 2009, Hatay, 378-381.
Çeri, K. 2018. Mardin derik koşullarında farklı bakteri suşlarının nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinde azot fiksasyonu ve verim üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 52s.
Çığ, F. 2010. Mikrobiyoloji ve inorganik gübrelemenin bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması, Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 9.
Davison J., 1998. Inoculant beneficial bacteria. Biyo/Technology, 6(3): 282-286.
Doğan, K., 2007. Yerfıstığı bitkisinde bakteriyel aşılama ile demir uygulamalarının nodülasyon, biyomas ve verime etkisi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 172s.
Doğan, Y. 2015. Amino acid profile, nutrients content and yield of chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes. oxidation communications 38, No 3, 1275-1285
Doğan, Y., Çiftçi V., Ekinci B., 2015. Mardin kızıltepe ekolojik koşullarında farklı bitki sıklıklarının nohutta (Cicer arietinum l.) verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Iğdır Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 5(1):73-81.
Eker, S. 2019. Bazı nohut çeşitlerinde farklı gübre uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisi, Yükseklisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 82s.
Elkoca, E., Kocli, T., Güneş, A., Turan M., 2015. The symbiotic performance and plant nutrient uptake of certain nationally registered chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars of Turkey. Journal of Plant Nutrition, 38: 1427–1443.
Erdemci, İ. 2012. Güneydoğu anadolu bölgesi koşullarında farklı nohut (Cicer arietinum l.) genotiplerinin yazlık ve kışlık ekimlerinde bazı tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 241s.
Erdin, F., Kulaz, H. 2014. Van-Gevaş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum l,) çeşitlerinin ikinci ürün olarak yetiştirilmesi. Turkish Journal of Agricultural and Natural Science, 1(özel sayı):910-914.
Erman, M. 1998. Van ekolojik koşullarında azotlu gübre dozları ve rhizobium aşılamasının bazı kışlık mercimek çeşitlerinde verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması, Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 2-4.
Erman, M., Çığ, F., Oğuz, F., Toğay, N., Toğay, Y. 2007. Bezelyede (Pisum sativum ssp arvense L.) tane verimi ve tanede besin elementi içeriği üzerine farklı azot ve rhizobium aşılamasının etkisi, Gap V. Tarım Kongresi, 283-287.
Erman, M., Yıldırım, B., Toğay, N., Çığ, F. 2009. Effect of phosphorus application and rhizobium ınoculation on the yield, nodulation and nutrient uptake in field pea (Pisum sativumsp. arvense L.),Journal of Animal and Veterinary Advances 8 (2): 301 -304.
Erman, M., Çığ, F., Bakırtaş, E., 2012a. Farklı dozlarda humik asit ve rhizobium bakteri aşılamasının mercimekte verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 64-67.
Erman, M., Çığ, F., Çelik, M. 2012b. Potasyum uygulamasının farklı nohut çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve nodülasyona etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (1): 124-127.
FAO, 1990. Micronutrient, assessment at the country level: An International Study. FAO Soil Bulletin by Sillanpaa, Rome.
Haque, M.A., Bala, P., Azad, A. K., 2014. Performance of lentil varieties as influenced by different Rhizobium inoculations. Bangladesh Agronomy Journal, 17(1): 41-46.
İşler, E. ve Coşkan, A., 2009. Farklı bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılama yöntemlerinin soyada azot fiksasyonu ve tane verimine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (4): 324-331.
Kaçar, B., 1984. Bitki besleme. Ankara Ünviversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:899, Ders Kitabı: 250, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Kaçar, O., Çakmak, F., Çöplü, N., Azkan, N. 2004. Bursa koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında (Cicer arietinum L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 18(2): 123-135.
Kağan, S. 2012. Bakteri aşılama ve azot uygulamasının nohut (Cicer arietinum l.) çeşitlerinde verim ve verim ögelerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 60.
Karadavut, U., Özdemir, S. 2001. Rhizobium aşılaması ve azot uygulamasının nohut (Cicer Arietum L,)’un verim ve verimle ilgili karakterlerine etkisi, Anadolu, J. of AARI 11 (1): 14 – 22.
Kaya, M.D., Çiftçi, C.Y., Kaya, M. 2002. Bakteri aşılaması ve azot dozlarının bezelye (Pisum sativum L,)’de verim ve verim öğelerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(4): 300-305.
Karasu, A., Öz, M., Doğan, R. 2009. The effect of bacterial inoculation and different nitrogen doses on yield and yield components of some chickpea genotypes (Cicer arietinum L.). African Journal of Biotechnology. 8 (1): 59-64.
Kamiloğlu., Ö. Toğay., N. 2011. Van koşullarında farklı dozlarda uygulanan azot ve kükürdün nohut (Cicer arietinum l.)’ta verim ve verim ile ilgili karakterlere etkilerinin araştırılması, Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller Cilt 1 Sf. 757-640. 12-15 Eylül 2011 Bursa.. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi.
Kulaz, H. ve Ciftci, V. 1999. The effects of plant density on the yield and yield components of chickpea. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 599-601.
Meral, N., Çiftçi, C.Y., Ünver, S., 1998. Bakteri aşılaması ve değişik azot dozlarının nohut (Cicer arietum l,)’un verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1): 44-59.
Öztekin, G., Tüzel, Y., Ece, M. 2015. Fosfat çözücü bakteri aşılamasının sera domates yetiştiriciliğinde bitki gelişimi, verim ve meyve kalitesi üzerine etkileri, Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi, 25(2): 148-155.
Panjebashi, M., Hadi, M.R.H.S., Darzi, MT., 2012. Effects of the Rhizobium and PGPRs bacterium on seed yield and yield components in chickpea (Cicer arietinum L.). Int. J. Agron. Plant Prod. 3: 651-655.
Rivas, R., García-Fraile, P., Velázquez, E., 2009. Taxonomy of bacteria nodulating legumes. Microbiology Insights, (2): 51-69.
Saylak, S. 2018. Nohut (Cicer arietinum L.), bakla (Vicia faba L.) ve bezelye (Pisum Sativum L.)’de besin elementlerinin verġm ve verim unsurları üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, 81s.
Sepetoğlu, H. 2002. Yemeklik dane baklagiller. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ders Notları: 24, E. Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Basımevi, Bornova-Izmir.
Sing, T. P. 1977. Harvest index in lentil (Lens culinaris Medik.). Euphytica, 26: 833-839.
Singh, V., F. Shing, 1989. Selection criteria for yield in chickpea (Cicer arietinum L.). Indian Journal of Agricultural Science, 59 (1):32-35, January.
Şehirali, S. 1988. Yemeklik dane baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089, Ders Kitabı: 314, A. Ü. Basımevi, Ankara.
Tsavkelova, E. A., Cherdyntseva, T. A., Botina, S. G.,Netrusov, A. I. 2007. Bacteriaassociated with orchid roots and microbial production of auxin. Microbiological Research, 162: 69-76.
Toğay, N., Toğay, Y., Erman, M., Doğan, Y., Çığ, F., 2005. Kuru ve sulu koşullarda farklı bitki sıklıklarının bazı nohut (Cicer arietinum l.) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(4): 417-421.
Tosun, O., Eser, O. 1978. Mercimek (Lens culinaris Medic.)’te ekim sıklığı araştırmaları, ı. ekim sıklığının verim üzerine etkileri. AÜ Ziraat Fakültesi Yıllığı, 28(1): 218-236.
Verma, J.P., Yadav, J., Tiwari, K.N., 2009. Effect of mesorhizobium and plant growth promoting rhizobacteria on nodulation and yields of chickpea. Biological Forum- 1 (2): 11–14.
Yağmur, M., Engin, M. 2005a. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta fosfor ve azot dozları ile bakteri (Rhizobium ciceri) aşılamanın bazı morfolojik özellikler ile tane verimi üzerine etkileri ve bazı bitkisel özellikler arasındaki ilişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2): 103-112.
Yağmur, M., Engin, M. 2005b, Farklı fosfor ve azot dozları ile bakteri (Rhizobium ciceri) aşılamanın nohut (Cicer arietinum L.)’un tane verimi ve bazı verim öğeleri ile ham protein oranı üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2): 93-102.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ISPEC Journal of Agricultural Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
